به منظور ارزیابی میزان کاربردی بودن و قابلیت اجرایی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی، یک پژوهش مقدماتی از نوع طرح موردی[۲۲۴] اجرا شد (اکبری و همکاران، زیرچاپ). نمونه پژوهش مقدماتی شامل سه مراجع مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همزمان بر اساس برنامهی مصاحبهی اختلالهای اضطرابی برای DSM-IV (ADIS-IV) بود که به مرکز مشاوره دانشگاه شریف و خدمات روانشناختی مراجعه کردند. ملاکهای ورود و خروج نمونه پژوهش همانند پژوهش اصلی بود. در این پژوهش برای تحلیل نتایج از تحلیل نموداری و ترسیمی، استفاده شد. مراجعین در مراحل خط پایه، پایان درمان و پیگیری یک ماهه، پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II)، پرسشنامه اضطراب بک (BAI)، پرسشنامه افکار تکرارشونده منفی (RTQ)، مقیاس عاطفه مثبت و منفی (PANAS)، مقیاس سازگاری اجتماعی و کاری (WSAS)، پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSWQ) و مقیاس وسواسی اجباری یل براون (Y-BOCS) را تکمیل کردند. همچنین در طول جلسات درمانی BDI، BAI و PANAS به آزمودنیها داده شد. لازم به ذکر است برای اطمینان از ثبات خط پایه، آزمودنیها ابزارهای پژوهش را سه بار تکمیل کردند.
ب) یافتههای پژوهش مربوط به پژوهش مقدماتی
در جدول ۵-۴ ویژگیهای جمعیت شناختی و شرایط بالینی آزمودنیهای مورد مطالعه پژوهش ارائه شده است. همانطور که در جدول ۵-۴ مشاهده میشوید همه آزمودنیها علاوه بر یک تشخیص اصلی، به دو اختلال همراه، مبتلا هستند و از لحاظ وصعیت تأهل، هر سه مجرد میباشند. بیمار دوم و سوم چند سال قبل از پژوهش، درمان شناختی رفتاری دریافت کرده اند و از بین آزمودنیها فقط بیمار دوم دارو مصرف میکرد که قبل از شروع پژوهش میزان و نوع آن ثابت نگه داشته شد.
جدول ۵-۴٫ ویژگیهای جمعیتشناختی و شرایط بالینی آزمودنیهای پژوهش
مصرف دارو | سابقه درمان | تشخیص همراه | مدت ابتلا | تشخیص اصلی | جنسیت | سن | آزمودنی | ||
ندارد | ندارد | افسردهخویی وسواسی-اجباری |
۴ سال | اضطراب فراگیر | زن | ۲۲ | بیمار اول | ||
کلومیپیرامین فلوکسیتین |
درمان شناختی رفتاری | افسردهخویی اضطراب فراگیر |
۷ سال | وسواسی- اجباری | مرد | ۲۰ | بیمار دوم | ||
ندارد | درمان شناختی رفتاری | اضطراب فراگیر وسواسی-اجباری |
۵ سال | افسردهخویی | زن | ۲۳ | بیمار سوم |