۲– ۱۰– ۱– انواع گندزدایی
روش‌های شناخته شده و متداول گندزدایی آب عبارتست از:
گندزدایی آب با بهره گرفتن از گاز کلر یا ترکیبات مختلف کلر مانند هیپو کلریت‌ها و گاهی هالوژن‌ها مانند برم و ید
گندزدایی آب با بهره گرفتن از پرتو فرابنفش
گندزدایی آب با بهره گرفتن از ازن
گندزدایی بدون استفاده از مواد شیمیایی به روش جوشاندن و استریلزاسیون. متداولترین روش گندزدایی آب استخر در حال حاضر استفاده از کلر و مشتقات مختلف آن است[۳۸].
۲– ۱۰– ۱– ۱– استفاده از کلر برای گندزدایی استخر شنا

بیش از دویست سال از کشف کلر می‌گذرد و از یک قرن پیش( سال ۱۸۹۶ میلادی در شهر لوئیس ویل امریکا) اولین کاربردهای آزمایشی آن به عنوان گندزدا آغاز شده است. در ایران به طور رسمی از سال ۱۳۳۱ در تصفیه خانه شهر شیراز به عنوان گندزدا از آن استفاده گردید[۲۰].
در حال حاضر گاز کلر و ترکیبات مختلف کلر مانند هیپوکلریت سدیم و کلسیم و دی اکسید کلر، بیشترین سهم را به عنوان مواد شیمیایی گندزدا در آب و به ویژه در گندزدایی آب شرب و آب استخر دارد و استفاده از سایر هالوژن‌ها و از جمله برم و ید هنوز متداول نمی‌باشد[۳۸].
گاز کلر برای مصارف تجاری با الکترولیز نمک طعام تهیه می‌شود. ابتدا آن را خشک و سرد کرده و سپس در سیلندرهای فولادی فشرده می کند. گاز کلر زمانی که فشرده شده و تحت فشار در سیلندر‌های فلزی قرار گیرد، به شکل مایع کهربایی رنگی که تقریباً ۲ تا ۵/۲ برابر از آب سنگین‌تر است در می‌آید. هنگامی که از سیلندر خارج می‌شود حالت گاز به خود می‌گیرد[۱].
مهم‌ترین اهداف استفاده از کلر عبارتست از: ۱ – گندزدایی ۲ – حذف مواد آلی ازت دار از جمله آمونیاک ۳ – کنترل مزه و بوی آب ۴ – حذف هیدروژن سولفید ۵ – حذف آهن و منگنز ۶ – حذف رنگ آب ۷ – کنترل لجن و جلبک ۸ – کنترل باکتری‌های کاهش دهنده آهن، منگنز و سولفات ۹ – به عنوان ماده منعقد کننده جهت ته نشینی ذرات معلق[۱۹] نحوه‌ی استفاده از کلر اولی به شکل قدیمی می‌باشد، که استفاده از آن به صورت کلر خشک است که به شکل مایع در می‌آورند و استخرهایی که مجهز به سیستم گاز کلر می‌باشند، دستگاه کلر زن خودکار دارند[۱].
کلرینه سازی ( عملکرد کلر )
الف– شروع به کشتن تمام باکتری‌هایی می کند که در مجاورت آن قرار می‌گیرند.
ب– تمام مواد آلی و معدنی را که در آب وجود دارد، اکسید( رنگ بری ) می کند.
در خلال این دو عمل مقداری از کلر مصرف می‌شود که در این حالت به آن کلر ترکیب شده می‌گویند. به کلری که مورد استفاده قرار نگرفته کلر آزاد گفته می‌شود. این کلر می‌تواند بر ضد آلودگی‌های جدیدی که به وسیله شناگران و یا محیط اطراف استخر وارد می‌شوند، عمل نمایند. مجموع کلر آزاد و کلر ترکیب شده را کل کلر استخر می‌گویند[۱].
مقدار کلر
مقدار کلر باقیمانده آب استخر در شرایط عادی و غیراپیدمی در منابع مختلف جهانی حداقل ۱ میلی‌گرم در لیتر و حداکثر ۵/۳ میلی‌گرم در لیتر پیشنهاد شده است معیار و ملاک افزایش کلر آن است که حداقل کلر باقیمانده در آب استخر یک میلی‌گرم در لیتر( P.P. M ^[۳۳] یک )یا یک قسمت در میلیون باشد و چنانچه مقدار کلر، باقیمانده فعال در آب استخر در حد فاصل ۲ تا ۳ میلی‌گرم در لیتر باشد محیط زندگی غالب موجودات ریز ذره‌بینی از بین خواهد رفت. پس از افزایش کلر به آب استخر بخشی تبخیر گشته، بخشی صرف از بین بردن میکرو اروگانیسم‌ها شده و قسمتی نیز صرف مواد احیاء کننده می‌شود و آنچه باقی می‌ماند به کلر باقیمانده موسوم است که طبق استاندارد هیچ‌گاه نباید از یک میلی‌گرم در لیتر در آب استخر کمتر باشد[۱و۴۲و۶۴و۷۶و۷۹و۶۳و۱۰۲و۱۱۱].
۲– ۱۰– ۱– ۲– گندزدایی آب با بهره گرفتن از ازون^[۳۴]
ازون یک ماده ضدعفونی‌کننده و اکسید‌کننده خیلی قوی است، دو کیفیتی که مدت‌ها شناخته شده است. به عنوان یک اکسیدکننده می‌تواند مزه، بو و رنگ‌های آب استخر را از بین ببرد. مطالعات نشان داده است که ازون برای از بین بردن تمام انواع باکتری‌ها و ویروس‌ها فوق‌العاده مؤثر است. ازون می‌تواند توسط دستگاهی که متصل به سیستم آب استخر است PH بوجود آید. بعضی سیستم‌ها دارای یک محفظه هستند که در آنها هوای فشرده بر روی اشعه‌ی ماوراء بنفش با طول موج کوتاه وجود دارد. وقتی که هوا از روی نور عبور کرده ازون ایجاد شده و سپس به سیستم جریان آب تزریق می‌گردد که با آب استخر مخلوط می‌شود[۱].
۲– ۱۱– شیمی آب استخر
آب، متداول‌ترین اندازه‌گیری شناخته شده از شیمی آب استخر است. جنبه‌های مختلف دیگر عبارتند از: قلیایی، سختی کلسیم در آب و کل مواد جامد حل شده در آب است.
۲– ۱۱– ۱– PH آب
PH آب با اینکه به طور وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی کاملاً درک نشده است. علامت PH نشان دهنده پتانسیل یون‌های هیدروژن است. برای مسئول فنی استخر، PH اسیدی یا بازی بودن آب استخر را مشخص می‌کند. در حالت طبیعی مثلاً آب باران در حالت ایده آل خنثی است و مقدار PH آن برابر با ۷ است . خاصیت اسیدی آب به دلیل حضور یون‌های هیدروژن در آب (H⁺ ) و زمانی آب خاصیت بازی پیدا می‌کند که در آن یون هیدروکسید( O^-H ) ظاهر گردد، آب( H₂O ) را می‌توان به صورت ( O^-H _H ) نشان داد که به طور دائم شکسته یا یونیزه( تفکیک) می‌شود و تعداد هم ارز یون‌های هیدروکسید ایجاد می کند. زیرا تعداد هر کدام آنها برابر بوده و در نتیجه آب خالص خنثی می‌باشد. هر آزمون PH که بر روی آب استخر انجام پذیرد اگر زیر عدد ۷ باشد، آب خاصیت اسیدی دارد و اگر بین ۷ تا ۱۴ قرار بگیرد نشان دهندۀ خاصیت بازی آب است. اگر یک ماده بازی مانند جوش‌شیرین به آب مقطر (خنثی) اضافه شود، تعدادی از یون‌های هیدروژن خنثی شده و یون‌های هیدروکسید افزایش پیدا می‌کنند که در نتیجه آن PH محیط نیز افزایش می‌یابد. اگر مقداری اسید به آب مقطر اضافه شود، غلظت یون هیدروکسید کاهش یافته در نتیجه PH محیط کاهش می‌یابد. اساساً همین واکنش در استخر شنا رخ می‌دهد[۱]. آب استخر شنا در مقیاس PH باید شرایط بازی را داشته باشد. زیرا افراد در آبی که مقدار کمی بازی باشد احساس راحتی بیشتری می‌کنند. اگر PH به پایین تر از ۲/۷ کاهش یابد، سطوح فلز مثل تانک تصفیه، لوله‌ها و سیم پیچ‌های حرارتی، خورده می‌شوند. سوزش پوست و بوی شدید کلر می‌تواند نتیجه آن باشد. از PH بالاتر از ۶/۷ باید اجتناب شود زمانی که PH به ۸ نزدیک می‌شود باعث کدورت غیرشفافی آب می‌شود. علاوه بر آن باعث ایجاد جرم در فیلترها لوله‌ها و دستگاه‌های حرارتی می‌گردد. در شرایط شیمیایی دیگر مانند سختی و قلیایی نیز رسوب ایجاد می‌شود. تأثیر ناخواسته‌ی دیگری که بر اثر بالا بودن PH به وجود می‌آید، کاهش بازده کلری است که به منظور ضدعفونی، به آب اضافه شده است [۱و۴۲و۷۹و۸۰و۸۵و۱۱۱].
۲– ۱۲– سیستم تصفیه و گردش آب^[۳۵]
کلیه‌ی استخرهای جدید و مدرن مجهز به سیستم تصفیه گردش آب هستند. سیستم‌های تصفیه کاملاً به سه دسته تقسیم می‌شوند: ماسه‌ای^[۳۶] ، دیاتوم^[۳۷] (جدار سیلیسی) و سیستم کارتریج سنج^[۳۸] فیلترهای ماسه و کارترسنج از نوع سیستم‌های فشاری هستند. سیستم دیاتوم می‌تواند هم از نوع فشاری باشد و هم مکنده. هر سیستم شامل یک پمپ مکنده برای حرکت و مکیدن آب از استخر و عبور دادن آن از طریق فیلترها و واحدهای عملیاتی قبل از برگشت آب به استخر می‌باشد.
در سیستم ماسه‌ای، آلودگی آب در بالا و یا داخل لایه میانی فیلتر گرفته می‌شود. در این سیستم از وسایلی استفاده می‌شود که حتی ذرات ریز را هم جمع‌ آوری می کند. این سیستم با معکوس کردن جریان آب به سمت عقب تمیز شده و قابل استفاده‌ی مجدد می‌گردد.
فیلترهای کارتریج‌سنج از سیلندرهای تراوا (نفوذپذیر) تشکیل شده است. فیبرورزی که در داخل سیلندرها قرار دارد، هنگامی که آب از آنها عبور می‌کند، مواد دارای ذرات ریز را جذب و تمیز می‌کند. با شست و شو رو به عقب و یا پاک کردن کارترسنج این سیستم تمیز می‌شود.
در سیستم دیاتوم، فیلتر دارای جدار سیلیسی پاک کننده مواد از طریق عبور جریان آب از لایه نازک خاک دیاتوم است که در آن آب با فشار از یک توری فلزی یا پارچه عبور می‌کند و وارد محفظه خاک دیاتوم می‌شود و در لایه میانی ذرات آب گرفته می‌شود و سپس دریچه‌ی تخلیه باز شده و آب تمیز شده از آن عبور می‌کند. وقتی دیاتوم کثیف شد خاک دیاتوم تعویض می‌شود و یک لایه نو از دیاتوم در محفظه ریخته می‌شود و فیلتر برای سرویس بعدی آماده می‌شود.
به طور کلی در کلیه‌ی استخرها میزان جریان آب و اندازه‌ی فیلتر باید با توجه به گنجایش و تعداد استفاده‌ کنندگان محاسبه شود. حداقل هر ۶ ساعت یک بار باید آب یک استخر از طریق چرخه فیلتر تعویض شود. در مواردی که استفاده زیاد باشد برای اطمینان از بهداشتی بودن و زلالی آب این تعویض باید هر ۴ تا ۵ ساعت انجام شود[۳۷و ۷۶ ].
۲– ۱۳– ایمنی استخرهای شنا
توجه به ایمنی در استخرهای شنا اهمیت فراوانی دارد. استقبال مردم برای استفاده از استخرها روز به روز بیشتر می‌شود. امروزه شنا در کشور امریکا یکی از مهم ترین فعالیت‌های ورزشی اوقات فراغت مردم است. ۶۰ % مردم حداقل یک بار در سال به ورزش شنا می‌پردازند، هر چند استخر شنا جای امنی برای شنا است، در امریکا آمار نشان می دهد ۸ تا ۱۰ درصد غرق شدگان در استخرهای شنا می‌باشند[۷۳].
عناصر حیاتی آب با همه محاسنش، خطراتی هم در بردارد که نادانی بشر، وی را گرفتار گرداب و امواج سهمگین آن می کند، برابر آمار موجود، در هر دقیقه، ۵ نفر از مردم جهان در آب غرق می‌شوند که چهار نفر آنها به وسیله منجیان‌غریق نجات یافته و امکان ادامه حیات پیدا می‌کنند و یک نفر از بین می‌رود که جمع آن در سال به چهارصد هزار نفر می‌رسد[۳۶].
در ایران اخبار غرق شدن کودکان یا جوانان و تمام افرادی که به علت عدم آشنایی با فن شنا و یا بر اثر بی‌احتیاطی جان خود را در استخرها و دریا از دست می‌دهند، بسیار تاسف بار است و در حال حاضر نیز مرگ در آب، سومین عامل مرگ و میرهای تصادفی را تشکیل می‌دهد. از این تعداد تقریبا۴۰ % آن در استخرهای سرپوشیده، روباز، خانگی، کمپ‌ها، دریاچه‌ها و حوضچه‌های شنا اتفاق می‌افتد. این حوادث زمانی رخ می‌دهد که غریق به تنهایی اقدام به شناکردن نموده و منجی‌غریق در محل حضور ندارد. البته تعدادی از این غریق‌ها نیز با حضور منجی غریق جان خود را از دست داده‌اند[۲۱].
موارد ایمنی زیادی در استخرهای سرپوشیده وجود دارد که قابل توجه است مثل سیستم برق، سربودن محوطه دوش‌ها و سایر قسمتهای استخر، که می‌تواند باعث حوادث مختلفی گردد. در سیستم برق لامپهایی که برای روشنایی داخل آب استفاده می‌شود باید از ولتاژ کم برخوردار باشد[۸۹].
از موارد مهم ایمنی در استخر زلال بودن آب است که بسیار حائز اهمیت است. چرا که منجی‌غریق باید دید کامل بر استخر و تمامی نقاط آن( عمیق، کم‌عمق، کف‌آب) داشته باشد. ضمن اینکه در استخرهای شلوغ پس از ورود شناگران به آب به طور طبیعی آب مقداری کدر می‌شود و در صورتیکه از ابتدا شفاف نباشد، در وسط برنامه، دیگر چیزی داخل آب قابل رویت نیست. از نکات مهم جهت ایمنی استخرها سر نبودن محوطه اطراف استخر است. چنانچه این بخش لغزنده باشد، خطرات زیادی در پی دارد[۳۶].
۲-۱۳- ۱ - طرح امنیت فضاهای ورزشی
اولین نکته ایمنی که مربوط به مرحله انتخاب مکان است، در نظر گرفتن وسعت کافی مجموعه به منظور فراهمکردن امنیت در تأسیس فضا برای فعالیتهای ورزشی میباشد. طراح نباید از تمام فضا برای ساختن اماکن ورزشی استفاده نماید و یا مساحت زیادی را به منظور تأمین امنیت بلااستفاده بگذارد. قبل از اینکه به کمیت و تعداد زمینهای ورزشی فکر کنیم باید به تأمین امنیت و ایمنی و جلوگیری از خطرات بالقوه آسیب به بازیکنان و تماشاگران فکر کرد]۵۵[.
در ورزش و تربیت‌بدنی امنیت و ایمنی از اهمیت خاصی برخوردار است. اماکن ورزشی تعداد زیادی از افراد را در ساعات و روزهای مختلف به خود جذب میکنند. این مسئله مورد قبول همه است که افراد با اهداف خاصی به ورزش روی میآورند، ولی همه آنها میخواهند که لذت ببرند ۵۱[.
هرگونه شرایطی که در فضای انجام فعالیت ورزشی بطور بالقوه بتواند منجر به آسیبدیدگی ورزشکار، اعضای برگزارکننده تمرین و یا تماشاچیان گردد، مخاطره انگیز بوده و باید به دید انتقاد جویانه به آن نگریست. عواملی که امکان دارد وضعیت ایمنی در فضای ورزشی را به مخاطره اندازد بیشمارند که از آن قبیل میتوان به عوامل مربوط به وسایل و تجهیزات زمینهای ورزشی اشاره نمود.]۳۰[.
ایجاد امنیت از دو طریق امکان پذیر است. ساخت اماکن و تأسیسات ورزشی بر طبق طرح مصوبی که استاندارد بوده و توانایی ایجاد حداکثر ایمنی را داشته و اتخاذ یک طرح مدیریتی برای کنترل و راهنمایی بازیکنان، تماشاگران و مسئولان.
یک طرح خوب، ایمنی را به وجود می‌آورد ولی آنرا تضمین نمیکند. ضمانت اصلی در اینجا بر عهده مدیریت است. همچنین یک طرح مدیریتی خوب به تنهایی نمیتواند موجب امنیت و ایمنی گردد]۵۱[.
۲-۱۳- ۲ - ایمنی در ساختمانهای ورزشی (اماکن سرپوشیده)
ایمنی آتش: هم قوانین و مقررات ساختمانسازی و هم پروانهی ایمنی، رعایت شرایط خاصی را برای تأمین ایمنی اماکن و تأسیسات ایجاب میکند، که برای ساخت سالنهای ورزشی باید قوانین مذکور را مد نظر قرار داد. ایمنی آتش شامل کنترل توزیع آتش و دود، محافظت ازساختمان، راه های فرار، دسترسی به توده آتش و فراهم ساختن ابزار لازم برای خاموش کردن آن است.
انبار کردن وسایل وتجهیزات قابل اشتعال: مانند انبار کردن تشکهای ژیمناستیک، چاله ابر در سالنهای ژیمناستیک، کشتی و سایر رشته های ورزشی، میتواند خطراتی جدی را خلق کند. توصیههای لازم برای طراح انبار، شامل یک حصار مقاوم، دودسنج سیمکش شده به تابلوی فرمان کنترل و باز شدن درهای انبار به مسیرهای فرار است.
انباشت زباله: فضاهای غیرقابل دسترس از قبیل قسمتهایی از زیر صندلیهای تاشو میتواند باعث جمعشدن زباله شود.
مسیرهای فرار: نگهداری اسباب و وسایل حجیم مثل میز پینگ پنگ، ترامپولین در راهرو میتواند باعث مسدودشدن مسیرهای فرار شود.
آژیر و سیستم ارتباطی: تخلیه منظم ساختمانهای ورزشی درمواقع ضروری، به اطلاع رسانی مناسب و به موقع بستگی دارد. همچنین دربسیاری از ساختمانهای ورزشی آژیرهایی نصب میشود که قبل از شنیده شدن آژیرهای عمومی، برای رفتن به موقعیتهای ازپیش تعیین شده، هشدار میدهند.
سرویسهای اضطراری: دسترسی آسان برای گروههایی مثل آتشنشانی، پلیس و آمبولانس ضروری است.
آسیبهای برخوردی وکمکهای اولیه: رایجترین آسیبها درساختمانهای ورزشی، ناشی از انجام فعالیتهای ورزشی است. دراین فعالیتها، افراد ممکن است درنتیجه تماس با ابزار و وسایل دچار ضربه، برخورد، افتادن، پیچخوردگی مفاصل و عضلات شوند. به همین منظور ابزار وکمکهای اولیه باید به محل انجام فعالیتهای ورزشی نزدیک باشد.
همسطح کردن: آسیبهای ایجاد شده در افراد فعال میتواند در نتیجه گیرکردن لباسهای ورزشی به برجستگیها رخ دهد. درها و چارچوبهای فضاهای ورزشی باید با دیوارهای مجاور هم سطح شوند. دستگاه های آتش‌نشان و سایر اسباب و وسایل موجود در ارتفاع پایین، باید در داخل دیوار جا بگیرند و از باز شدن درها به طرف فضاهای پرتردد جلوگیری شوند.
شیشه کاری: امروزه قوانین ساختمانسازی ایجاب میکند که درها، پنجرههای دیواری و غیره با ایمنی لازم شیشهگذاری شوند. عموما باید از شیشه کاری سطوح پایین( نزدیک به کف) درساختمانهای ورزشی اجتناب کرد. و در شیشه گذاریها باید اصول ایمنی را رعایت نمود.
ذخیره مواد شیمیایی: مواد شیمیایی که ممکن است برای نگهداری و گند زدایی مورداستفاده قرار گیرند باید به طور مطمئن انبار شوند.
دسترسی به دستگاه ها: برای حفظ و نگهداری دستگاه ها و ماشینهای مورد استفاده درساختمان( دیگ آب‌گرم، موتورخانه تصفیه خانه) دسترسی آسان به آنها لازم و ضروری است و در صورت عدم تعمیر می‌تواند باعث آلودگی محیط و یا بروز بیماری گردد]۳۰ [.

کیفیت مسئولیت بخش تولید

کیفیت مسئولیت همه است، حتی فروشنده

خدمات پس از فروش

خدمات فراگیر (پیش، در خلال، و پس از فروش)

همچنین، پلز و همکاران^[۲۴] مدلی را برای مبادله خریدار- فروشنده پیشنهاد کرده اند (شکل ۲-۳) این مدل بر اهمیت تحلیل الگوی مبادله خریدار و الگوی مبادله فروشنده تاکید دارد. به دلیل تفاوت شناختی بین خریداران و فروشندگان، موقعیت های مبادله ای مختلفی می تواند در فضای بازار به وقوع بپیوندد. چهار موقعیت مبادله ای وجود دارد: موقعیت گروگان گیری^[۲۵] که یک موقعیت ناپایدار است و در بازارهایی با اقتصاد بسته رخ می دهد. موقعیت بازیگر آزاد^[۲۶] که در قسمتهای بالغ بازار اقتصاد پیشرفته رخ می دهد و موقعیتی ناپایدار است. موقعیت بازاریابی معاملاتی در بازار انبوه سنتی رخ می دهد و بازاریابی رابطه‌مند در بازارهای بالغ به وقوع می پیوندد (Palmer et al. , 2005).

شکل ۲-۳: ماتریس موقعیت های مبادله ای خریدار- فروشنده
(منبع: Palmer et al. , 2005)
۲-۲-۳٫ فلسفه بازاریابی رابطه‌مند
فلسفه بازاریابی رابطه‌مند از چند بعد قابل بررسی است.

• بعد تاکتیکی: روابط به عنوان ابزاری برای ترفیع در فروش به کار گرفته می شوند. در این خصوص می توان به توسعه فناوری اطلاعات در جهت ایجاد جنبه های مختلف وفاداری اشاره کرد. هرچند اجرا چنین پروژه هایی پرهزینه بوده ولی در عوض فرصت بسیار مناسبی را در جهت ایجاد وفاداری و سودآوری برای شرکت ایجاد می کند.

• بعد استراتژیک: هدف از روابط پیوند خوردن با مشتریان و ایجاد وفاداری نزد مشتریان است. امروزه اغلب مدیران ارشد سازمان ها از مشتریان خود درخواست می کنند تا با آنها تماس بگیرند و نیازهای خود را در میان بگذارند. برای مثال، رئیس بخش آمریکای شمالی شرکت پپسی کولا روزانه دست کم با چهار مشتری تماس می گیرد و با آنها به گفتگو می پردازد.

• بعد فلسفی: از بعد فلسفی، برقراری این روابط به سمت قلب مفهوم بازاریابی که همان مشتری محوری است و درک نیازها و انتظارات اوست، پیش می رود. برای درک بهتر مفهوم بازاریابی رابطه‌مند با آنچه بیشتر در بازاریابی سنتی مطرح می شد. برای مثال یک بازار رقابتی مانند صنعت خودرو را در نظر بگیرید که در آن تولیدکنندگان در نظر دارند اتومبیل های خود را از نظر اصول طراحی، راحتی، ایمنی، سرعت و قدرت بصورت سنتی تولید کرده و آن را در نظر مشتریان متفاوت جلوه دهند. عده ای دیگر از تولیدکنندگان نیز قصد دارند با ارائه خدمات پس از فروش و ارائه ضمانتنامه، محصول خود را متفاوت جلوه دهند. اما در این بین تولیدکنندگانی هم هستند که قصد دارند با شناختی که از مشتری، سوابق و علایق وی دارند به او مشاوره هایی در زمینه های مختلف مثل چگونگی تامین مالی برای خرید خودرو، نگهداری، بیمه، تعویض و یا حتی فروش داده و بدین وسیله اعتماد وی را جلب و روابط مستحکم تری با مشتری برقرار کنند (Palmer, 2000).

۲-۲-۴٫ منحنی طول عمر رابطه خریدار و فروشنده
تئوری منحنی طول عمر رابطه توسط چار و دایر^[۲۷] در سال ۱۹۸۷ مطرح شد این مدل چگونگی ایجاد و توسعه یک رابطه از مرحله آگاهی تا زول را نشان می دهد (شکل ۲-۴) (Palmer, 2000):
شکل ۲-۴: منحنی طول عمر رابطه
۱- مرحله آگاهی^[۲۸]: این مرحله در هر زمان و مکانی ممکن است برای یکی از طرفین اتفاق بیافتد در این مرحله یکی از طرفین با جلب توجه به طرف دیگر به خود و طرف مقابل با داشتن انگیزه های مناسب وارد مرحله بعدی می شوند.
۲- مرحله اکتشاف^[۲۹]: در این مرحله هر یک از طرفین می کوشند تا با چانه زنی با طرف مقابل از خصوصیات شخصیتی، قدرت، هنجارها و انتظارات وی آگاه شود. چنانچه نتایج حاصله رضایت بخش باشد رابطه وارد مرحله بعدمی شود.
۳- مرحله گسترش^[۳۰]: در این مرحله نتایج رضایت بخش از رابطه باعث گسترش رابطه و طولانی تر شدن آن می شود. در غیر این صورت رابطه وارد زوال می شود.
۴- مرحله تعهد^[۳۱]: این مرحله مادامی که طرفین به گزینه های مناسبتر نرسیده اند و یا اینکه طرفین به دستیابی به اهداف خود امیدوارند ادامه می یابد. در غیر این صورت رابطه وارد مرحله زوال می شود.
۵- مرحله زوال^[۳۲]: در این مرحله یکی از طرفین یا هر دو طرف با فرض اینکه ادامه رابطه بین آنها ارزشی ایجاد نخواهد نمود، رابطه را ضعیف و یا بلا فاصله قطع می کند که البته روند زوال بسته به میزان تعهد یک طرف به طرف مقابل دارد.
۲-۳٫ استراتژی های بازاریابی رابطه‌مند
پنج استراتژی که در طراحی برنامه بازاریابی رابطه‌مند مورد توجه قرار میگیرد؛ به شرح زیر می باشد. این استراتژیها مستقل از یکدیگر نیستند، می توانند به طور ترکیبی یا جداگانه مورد استفاده قرارگیرند:
۱) تعیین خدمات اصلی^[۳۳]:
یکی از استراتژی های کلیدی و حیاتی بازاریابی رابطه‌مند، طراحی و ایجاد یک خدمت اصلی به گونه ای است که بتوان بر اساس آن با مشتری ایجاد رابطه کرد. یک خدمت اصلی ایده آل، به واسطه خصوصیات منحصر به فرد در جهت تأمین نیاز مشتریان آنها را جذب می کند، کیفیت عالی آن؛ رابطه ایجاد شده را در بلند مدت حفظ می نماید و در طی زمان زمینه ای را برای فروش سایر خدمات فراهم می سازد.
۲) برقراری رابطه باب طبع مشتری^[۳۴]:
ماهیت خدمت به گونه ای است که فرصتی را برای بسیاری از شرکت های خدماتی فراهم می آورد که بتوانند رابطه ای شخصی و سازگار با تک تک مشتریان خود برقرار کنند. شرکت های خدماتی می توانند با آگاهی از ویژگی ها، خصوصیات وانتظارات هر مشتری و جمع آوری این اطلاعات و به کارگیری آنها در رویارویی با مشتری، خدمات خود را منطبق و سازگار با موقعیت های مورد نظر مشتریان عرضه نمایند. ایجاد روابط با طبع هر مشتری زمانی که توانایی کارکنان، خصوصا˝ در بخش فروش، با قابلیت های مبادله الکترونیکی داده همراه گردد بسیار چشمگیر است.
۳) ارائه خدمات جنبی:
ارائه خدمات جنبی یکی دیگر از استراتژی های بازاریابی رابطه‌مند است. خدمات جنبی شامل عرضه خدمات اضافی به همراه خدمت اصلی است، به گونه ای که آن را از سایر خدمات ارائه شده توسط رقبا متمایز سازد. مسئله مهم این است که خدمات جنبی باید از دید مشتری ارزشمند باشند. یکی از انواع خدمات جنبی که توسط شرکتهای موفق به طور گسترده به کار گرفته شده و می شود، ایجاد باشگاهی برای مشتریان ارزنده و وفادار است. شرکت مشتریان اصلی خود را به باشگاهی که توسط خود او تأمین مالی می شود، دعوت کرده و خدمات ویژه ای به آنها عرضه می کند. این روش باعث افزایش پرستیژ مشتریان می شود و بستری را فراهم می سازد تا شرکت از طریق ابزارهای پیشبرد فروش، کاتالوگها و غیره، ارتباط خود را با مشتری کلیدی حفظ کند.
۴) قیمت گذاری رابطه‌مند:
قیمت گذاری رابطه‌مند ریشه در یکی از ایده های قدیمی بازاریابی دارد که اذعان می نماید: «قیمت های مناسبی برای مشتریان ارزنده خود در نظر بگیرید». قیمت گذاری رابطه‌مند بدین معنا است که قیمت خدمت باید به گونه ای تعیین شود که ایجاد و حفظ روابط بین خریدار و فروشنده را تقویت و تشویق نماید اگرچه تحقیقات مقداری در ادبیات بازاریابی مفهوم جدیدی نیست، برخی از شرکت های خدماتی آنرا به شیوه های نوآورانه به کارمی گیرند. به عنوان مثال، اینک شرکت های بیمه فعال در ایران علیرغم نرخ های ثابت بیمه ای که توسط شورای عالی بیمه تعیین شده است با دادن تخفیفات قانونی (از جمله تخفیفات گروهی) به بیمه گذاران، مشتریان ارزنده و کلیدی خود را حفظ می کنند.
۵) تاکید بر بازاریابی داخلی:
مفهوم بازاریابی داخلی اولین بار از بازاریابی خدمات شروع شد. در واقع هدف آن بهبود عملکرد پرسنلی باشد که در ارتباط مستقیم با مشتری هستند. در نتیجه این کار، کیفیت خدمات بالا می رود. امروزه، این مفهوم نه تنها در سازمان های خدماتی بلکه در سایر سازمانها نیز کاربرد دارد. بازاریابی داخلی، به منزله ایجاد یک بازار داخلی در سازمان توسط کارکنان است. اعضا این بازار باید برای برآورده کردن نیازها و خواسته های مشتریان خارجی، آموزش ببینند و پاداش دریافت کنند و برانگیخته شوند (Dukakis,Kitchen, 2004, 421).
۲-۴٫ مؤلفه های بازاریابی رابطه‌مند
در تحقیق فوق مؤلفه های بازاریابی رابطه‌مند از کارهای دبوسی و واه^[۳۵] (۲۰۰۵) انتخاب شدند. مؤلفه های فوق شامل اعتماد، تعهد، ارتباطات، مدیریت تعارض، و شایستگی می شوند که در ادامه به تبیین هر یک خواهیم پرداخت:
۲-۴-۱٫ اعتماد^[۳۶]
اعتماد بعنوان یک اصل مهم بازاریابی رابطه‌مند، خصوصا˝ در برقراری رابطه با کیفیت حائز اهمیت می باشد زیرا افراد در جستجوی رفتار الزامی و قابل پیش بینی به نفع شریک رابطه ای خودشان هستند بگونه ای که درجه نسبتا˝ زیادی از قطعیت و اطمینان به پاداش های آتی افزوده می شود. کراسبی^[۳۷] و همکاران (۱۹۹۰) و دوبر و اوه^[۳۸] (۱۹۸۷) هر دو موافق هستند که کیفیت ارتباط مؤلفه ی درجه بالاتری است که در میان سایر ابعاد متمایز اما مرتبط دیگر، از اعتماد بوجود می آید. کسب اعتماد خریدار بویژه در جایی اهمیت دارد که عدم قطعیت و ریسک جدایی ناپذیر بوده و قراردادها و ضمانت ها غالبا˝ حضور ندارند و این امر می تواند برای کیفیت رابطه تقویت شده به اوج برسد. اعتماد از عمل به تعهدات حاصل می گردد. کالوینوس^[۳۹] (۱۹۸۸) تاکید کرد که عنصر اصلی شیوه بازاریابی رابطه‌مند مؤلفه قول و وعده است. طبق نظر کالوینوس مسئولیت های بازاریابی نه تنها شامل وعده دادن و در نتیجه متقاعد سازی مشتریان بعنوان مکمل ها و همتایان منفعل بازار برای انجام یک شیوه معین می باشد، بلکه عمل به این وعده هایی است که رابطه در حال تکامل را حفظ کرده و تقویت می سازد. عمل به وعده های داده شده، آتش اعتماد را دامن می زده و در عوض کیفیت رابطه را بهبود می بخشد (Ndubisi, 2007).

۲تا۳میلیارد

زیر۵۰۰

زیر۱۰۰

مسعود اقبالی

کارشناس فوتبال

۲۰۰تا۳۰۰

حدود۱۵۰

۱۰۰

کاظم اولیایی

مدیر عامل سابق باشگاه استقلال

۳۵۰

۷۰تا۱۵۰

۳۵تا۴۰

مسعود رضاییان

معاون ورزشی باشگاه فولاد

۸۰۰تا۱میلیارد

۲۵۰

۷۰

مهدی تارتار

مربی فوتبال

۳۵۰

۲۵۰

۱۵۰

حال سؤال این است که با توجه به موارد بحث شده در محاسبه قیمت بازیکن به عنوان یک شاخص آیا باید قیمت سقف اعلام شده برای بازیکنان از سوی فدراسیون فوتبال به عنوان شاخص لحاظ شود و یا قیمتی که بازیکن پیشنهاد می دهد .

پاسخ این است که با توجه به عدم کارآیی بازار نقل و انتقالات فوتبال کشور و عدم رعایت این قیمت سقف در بسیاری از باشگاه ها و لزوم تفاوت قیمتی میان بازیکنان مختلف ، ما در این پژوهش مبنای خود را قیمت پیشنهادی از سوی بازیکن برای باشگاه قرار دادیم . پس در این پژوهش ما شاخص های مالی را به دو دسته کلی تقسیم بندی می کنیم:
الف) قیمت پیشنهادی از سوی باشگاه به بازیکن
ب) قیمت پیشنهادی بازیکن به باشگاه
۲-۳- تصمیم گیری های چند معیاره (MCDM) :
۲-۳-۱- مقدمه :
تصمیم گیری یکی از مهمترین وظایف مدیریت است. یکی از دلایل موفقیت برخی از افراد و سازمان ها اتخاذ تصمیم های مناسب است. از این رو، ضرورت وجود روش هایی علمی که انسان را در این زمینه یاری کند، کاملا محسوس است. به ندرت، فرد یا سازمان، بر اساس یک معیار تصمیم می گیرد. اکثر تصمیم گیری ها، چند معیاره است. تصمیم گیری چندمعیاره به دو گروه کلی تقسیم می شود که عبارتند از: تصمیم گیری چند هدفه و تصمیم گیری چند شاخصه. این بخش به بررسی یکی از جنبه های تصمیم گیری چند معیاره که همان تصمیم گیری چند شاخصه است، می پردازد. تصمیم گیری چند هدفه، یک نوع برنامه ریزی ریاضی با چندین تابع هدف است .
همه ما در زندگی فردی و سازمانی خود، آگاهانه و ناآگاهانه، تصمیمات مختلفی اتخاذ می کنیم؛ یعنی از بین چند راهکار، یک راهکار را انتخاب می کنیم. برای مثال در مورد این که پول خود را در بانک پس انداز کنیم یا سهام بخریم، تصمیم می گیریم. در مورد خرید یک نوع اتومبیل خاص یا گذران اوقات فراغت و… تصمیم می گیریم. بر این اساس، می توان گفت زندگی مملو از تصمیم گیری های مختلف است. به طوری کلی تصمیم گیری عبارتست از انتخاب یکی از راه حل های مختلف. تصمیم گیری از وظایف اصلی مدیران به شمار می آید و تحقق اهداف سازمان به کیفیت آن بستگی دارد. برای تصمیم گیری قبل از هر چیز به اطلاعات، نیاز است. البته در تصمیم گیری، نه تنها کیفیت اطلاعات، بلکه مقدار اطلاعاتی که گردآوری و تحلیل می شود، نیز اهمیت دارد.
فرایند تصمیم گیری شامل پنج مرحله، به قرار زیر است:
۱- تعیین مساله و اهمیت آن
۲- تعریف و تشخیص مساله
۳- تعیین راه حل های بدیل
۴- ارزیابی و انتخاب یک راه حل
۵- اجرای راه حل انتخابی
در عمل تصمیم گیری شامل مراحل ۲ تا ۴ می شود و مرحله اجرای راه حل ها و ارزیابی مجدد آنها هم به عنوان باز خور، جزیی از فرایند فوق محسوب می شود. فرایند تصمیم گیری در شکل ۲-۷- آورده شده است.
آنچه در این بخش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره MCDM می باشد. از زمان جنگ جهانی دوم، بهینه کردن مسایل با توجه به یک تابع هدف، مورد توجه مدیران بوده است.حال آن که امروزه با در نظر گرفتن چندین معیار به مسایل بهینه سازی توجه بیشتری شده است، به صورتی که گاه این معیارها با هم متضاد نیز می باشند. برای مثال زمانی که فردی می خواهد اتومبیل بخرد، هم زمان معیارهایی چون هزینه، ایمنی، زیبایی میزان مصرف سوخت، قابلیت اطمینان و غیره را در نظر می گیرد که برخی از معیارها، در تضاد هستند. برای نمونه اگر کسی بخواهد اتومبیل زیباتری بخرد، ناچار است پول بیشتری بپردازد. بنابراین عیار هزینه با زیبایی در تضاد است.
تصمیم گیری
تعیین مساله و اهمیت آن
تعریف و تشخیص مساله

• اصل عینیت و اعتبار (استفاده از روش های عینی تر و معتبرتر)

• اصل واقع بینی (داشتن نگرش واقع بینانه به هدف، حوزه، سطح و محیط نیازسنجی)

• اصل رعایت ملاحظات اخلاقی (رعایت اصول فرهنگی حاکم بر سازمان)

توجه به انواع روش های نیازسنجی که در سازمان ها بکار برده می شود نیز دیگر عامل مؤثر در اثربخش نمودن دوره های آموزشی می باشد که با توجه به اهداف و مقاصد سازمانی خود باید از روش هایی همچون نیازسنجی آلفا، بتا، گاما، دلتا، اپسیلون و زتا استفاده نمود.
یکی از مسایل اساسی تأثیرگذار در بحث اثربخشی موضوع نیازسنجی است. همانطور که در تعریف نیازسنجی آموزشی بیان شد یکی از ارکان اصلی نیازسنجی آموزشی در اولویت بندی نیازها خلاصه می گردد که با توجه به نقشی که این امر در برگزاری دوره های اثربخش و مفید ایفا می کند در اینجا به اختصار به آن اشاره می نماییم:
۱-اولویت بندی بر اساس اهداف، استراتژی ها و خط مشی سازمان
۲-اولویت بندی بر اساس هزینه های رفع نیازها
۳-اولویت بندی بر اساس هزینه از دست رفته در صورت عدم رفع نیاز
۴-اولویت بندی بر اساس طول مدت زمان و منابع لازم و موجود برای رفع نیازها

۵-اولویت بندی بر اساس مقایسه هزینه های رفع یا عدم رفع نیازهای آموزشی
۶-اولویت بندی بر اساس تعداد افرادی که درگیر یک نیاز هستند.
۷- اولویت بندی چند عاملی درونی (بر مبنای چهار عامل ضرورت، اهمیت، فراوانی تکرار، سطح بازخوانی و سختی یادگیری)
یکی دیگر از مواردی که در اثربخشی آموزشی تأثیر دارد شکل اجرای دوره هاست که بایستی متناسب با ماهیت موضوعی دوره و یا نیازی که سازمان تشخیص می دهد به صورت سمیناری، دوره ای، مکاتبه ای، حضوری و یا در قالب یک اردوی علمی تفریحی برگزار شود.
در این مورد، روشن است که نیازسنجی آموزشی به دلیل نقش زیربنایی و ساختاری خود نسبت به سایر اجزای فرایند آموزش، از اهمیت و حساسیت بالایی برخوردار است که اگر به‌درستی انجام شود، مبنای عینی‌تری برای برنامه‌ریزی فراهم خواهد آورد (پاکدل ۱۳۷۹ :۶۵ ). مقصد نیازسنجی آموزشی دستیابی به اطلاعاتی درباره وظایف اصلی و عملی لازم برای ایفای نقش شغلی، دانش، مهارت و نگرش های ضروری برای انجام آن وظایف است. از این رو می توان گفت: نیازسنجی عملا یک ابزار گردآوری اطلاعات است که اگر به درستی اعمال شود، سازمان ها را از یک موضع انفعالی و ابهام آمیز در فعالیت‌های آموزشی خارج ساخته، در یک مــوضع شفاف و فراکنشی قرار می دهد و اطلاعاتی پیرامـون نیازهای صریح و ضمنی سازمانی را که با اجرای آموزش برآورده می شود، جمع آوری می‌کند (Barbazette,2006:5). در همین زمینه گفتنی است که در انجام یک نیازسنجی آموزشی، آنچه مهم است بازشناسی مفهوم نیاز آموزشی است نیازهای آموزشی کمبود و نقص در توانایی‌ها، دانش ها و گرایش های افراد تحت آموزش است. به پندار آبلا (۱۹۸۶) نیاز آموزشی عبــارت است از: مهارت، دانش و توانایی که افراد واجد آن نیستند و برای آنکه کار خود را به صـورت موفقیت‌آمیزی انجام دهند، ضروری است (Tada,2004:10).
۲-۹- مبانی و اصول آموزش کارکنان
امروزه آموزش و بهسازی منابع انسانی یک استراتژی کلیدی جهت سازگاری مثبت با شرایط در حال تغییر، و ضمنا به عنوان یک مزیت رقابتی برای سازما نها قلمداد می شود . از این رو جایگاه و اهمیت راهبردی آن در بقا و توسعه سازمان غیر قابل انکار است. چنانچه از آموزش، به عنوان عامل کلیدی در توسعه، به درستی و شایستگی استفاده شود کارایی و اثربخشی سازمان به نحو قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت ( معاونت توسعه مدیریت و منابع ، دفتر مدیریت منابع انسانی ، ۱۳۸۵).
۲-۹-۱- آموزش کارکنان و توسعه منابع انسانی
توسعه منابع انسانی، آموزش های منظم در مدت زمان معین به منظور افزایش احتمالی رشد افراد برای انجام وظایف محوله را شامل می شود. در واقع هدف از توسعه منابع انسانی ایجاد مهارت هایی است که فرد بتواند خود را برای احراز مشاغل بالاتر و با مسئولیت سنگین تر آماده کند. آموزش اصلی ترین روش توسعه منابع انسانی است (خصالی، ۱۳۸۵).
برای آموزش تعاریف متعددی ارائه شده است. آموزش یعنی کوشش در جهت بهبود عملکرد شاغل در ارتباط با انجام کار و مسایل مربوط به آن. آموزش اثربخشی یک تجربه یادگیری و یک فعالیت سازمانی برنامه ریزی شده را شامل می شود و به یک نیاز شناخته شده پاسخ می دهد ( خصالی ، ۱۳۸۵).
آموزش را می توان جریانی دانست که افراد طی آن مهارت ها، طرز تلقی ها و گرایش های مناسب را برای ایفای نقش خاصی در جهت تحقق هدفی معین کسب می کنند. بنابراین می توان گفت که آموزش کارکنان انجام یک سلسله عملیات مرتب و منظم، مداوم و با هدف و یا اهداف مشخصی است که برای ۳ منظور اصلی زیر به کار می رود:
- ایجاد یا افزایش سطح دانش و آگاهی کارکنان؛
- ایجاد یا افزایش سطح مهار تهای شغلی کارکنان؛ و
- ایجاد رفتار مطلوب و متناسب با ارزش های پایدار جامعه.
وقتی از آموزش منابع انسانی در سطح فردی، برای ارتقای توانمندی و کارآمدی آنها بهره گرفته می شود. در سطح سازمانی تغییرات مثبتی در میزان کارایی، انطباق پذیری، و مزیت رقابتی ایجاد می شود. به این ترتیب انتظار می رود که توسعه منابع انسانی منجر به توسعه سازمانی شود (اداره تأمین و آموزش گروه بهمن، ۱۳۸۷).
۲-۹-۲- فلسفه آموزش منابع انسانی
برای آموزش منابع انسانی آثار زیادی مطرح می شود که برخی از رایج ترین آن ها عبارتند از:
- هزینه های منابع انسانی را به حداقل ممکن کاهش می دهد.
- عملکرد فردی، تیمی و مشارکتی را برحسب ستاده، کیفیت، سرعت و به طور کلی بهره وری بهبود می بخشد.
- انعطاف عملیاتی را به وسیله توسعه دامنه مهارت های ارائه شده به منابع انسانی بهبود می بخشد.
- امتیازات سازمان را برای جذب و نگهداری منابع انسانی شایسته افزایش می دهد.
- توانمندی و شایستگی منابع را بالا می برد.
- به افزایش سطح ادراک تغییرات اداری- سازمانی کمک می نماید و دانش و مهارت های لازم را برای منابع انسانی به منظور تطبیق با شرایط جدید مهیا می کند (حاج کریمی و رنگریز، ۱۳۷۸).
۲-۹-۳- اصول عام آموزش منابع انسانی
بر همه انواع آموزش ها، اصولی حاکم است که مربیان و مدیران به استناد آن برنامه های درسی و آموزشی خود را طراحی می کنند. توجه و تامل در این اصول برای مدیران آموزش سازمان ها الزامی است. آنان بدون توجه به این اصول اساسی ممکن است به خاطر حجم گسترده فعالیت های اجرایی روزمره، آموزش را از روح واقعی خود تهی کنند و فقط با مراعات برخی رهنمودهای ساده و اقدامات سطحی، به طراحی و اجرای دوره های آموزشی بپردازند که فاقد اثربخشی کافی به معنای واقعی باشد .
برخی از این اصول عبارتند از:
۱- فعال بودن یادگیرنده: مطالعات نشان می دهد که یادگیری اثربخش و پایدار هنگامی رخ می دهد که نقش اصلی یادگیری با کارآموز باشد( Burk,R,1995).
۲- احترام به یادگیرنده: این اصل بر احترام به بزرگسالان کارآموز و بر تلاش آنان برای یادگیری مبتنی است. به این منظور لازم است شرایط و نیازهای آنان درک شود؛
۳- اصل مسأله محوری: یکی از مهم ترین ویژگ یهای آموزش ضمن خدمت است. این آموزش ها باید بیشتر به صورت عملگرا و مبتنی بر مشکلات اساسی محیط کار افراد سازماندهی و اجرا شوند؛
۴- اصل استقلال یادگیرنده: منظور از این اصل تلقی کارآموز به یادگیرندگانی مستقل است که خود مسئولیت یادگیری خویشتن را به عهده دارند. در این صورت مدرس نقش تسهیل کنندگی دارد؛
۵- اصل تناسب: کارکنان مطالبی را بهتر می آموزند که با تجربه و موفقیت های آنان مرتبط باشد؛
۶- اصل تداوم: بر اساس نیازهای جدید و در حال تحول سازمان باید نظام مستمری از آموزش ضمن خدمت مستقر شود؛
۷- اصل یادگیری متقابل: مدرسان دوره های آموزش ضمن خدمت باید افرادی با روحیه، باز و جستجوگر باشند و محیط دوره های آموزشی را فرصتی برای یادگیری متقابل مدرس - کارآموز تلقی کنند؛
۸- اصل همسانی تجارب یادگیرندگان: باید یادگیرندگان را با بررسی های همه جانبه و از نظر خصوصیات و ویژگی هایی نظیر میزان دانش و سواد، سن، میزان تجربه شغلی، توانایی های فکری و جسمی، هماهنگی وظایف و مسئولیت ها، و توجه به دوره های آموزشی که قبلاً داوطلبان طی نموده با یکدیگر هماهنگ و همسان انتخاب نمود (زارعی متین، ۱۳۸۶) .
۲-۹-۴- اصول حاکم بر نظام آموزش منابع انسانی در سازمان ها

۴-۱-حقوق طفل در اعلامیه جهانی حقوق کودکان
براساس این اعلامیه به مقام و شخصیت طفل، اتخاذ اقدامات و تدابیر لازم جهت پرورش فکری جسمی اطفال و بالابردن مسؤلیت اخلاقی و اجتماعی میان آنان توجه بیشتری صورت گرفته که دارای ده اصل می‌باشد:

• • عدم تبعیض

• • حمایت خاص از اطفال

• • حق امنیت وپرورش

• • حمایت از اطفال معیوب

• • حق محبت و تفاهم

• • حق آموزش و تفریح

• • حق تقدم در حمایت و تسهیلات

• • حق حمایت از استثمار، غفلت، ظلم و کارثقیل

• • حمایت در مقابل تبعیضات

۴-۱-۱- کنوانسیون بین المللی حقوق طفل
جمهوری اسلامی ایران یک سلسله کنوانسیون‌ها ومیثاق های بین المللی از جمله کنوانسیون حقوق طفل را به تصویب رسانیده ودولت مکلف است تا حقوق مندرج این کنوانسیون رابرای اطفال تأمین نماید. این کنوانسیون برای حمایت از حقوق اطفال تشکیل گردید ودارای ۵۴ ماده باشد. که حقوق اطفال را ذکر نموده و دولت‌های عضو را ملزم به اجرای مفاد این کنوانسیون کرده است.

ماده (۱) تعریف طفل؛
ماده (۲) عدم تبعیض؛
ماده (۳) منافع طفل؛
ماده (۴) تطبیق کنوانسیون حقوق طفل؛
ماده (۵) احترام به مسؤلیت های والدین؛
ماده (۶) حق حیات؛
ماده (۷) نام وملیت؛
ماده (۸) داشتن هویت؛
ماده (۹) زیست باوالدین؛
ماده (۱۰) زندگی باوالدین؛
ماده (۱۱) انتقال غیرقانونی وعدم بازگشت اطفال؛
ماده (۱۲) آزادی اظهارنظر؛
ماده (۱۳) آزادی دسترسی به معلومات؛
ماده (۱۴) آزادی عقیده ومذهب؛
ماده (۱۵) آزادی تشکیل سازمان‌ها؛
ماده (۱۶) هتک حرمت در امور خصوصی؛
ماده (۱۷) مطبوعات ومعلومات؛
ماده (۱۸) مسؤلیت والدین؛
ماده (۱۹) سوء استفاده ازا طفال؛
ماده (۲۰) اطفال بدون فامیل؛
ماده (۲۱) فرزندخواندگی؛
ماده (۲۲) اطفال مهاجر؛
ماده (۲۳) اطفال معیوب؛
ماده (۲۴) مراقبت بهداشتی و درمانی؛
ماده (۲۵) بررسی‌های دوره ای؛
ماده (۲۶) امنیت اجتماعی؛
ماده (۲۷) زندگی مناسب؛
ماده (۲۸) تعلیم وتربیت؛
ماده (۲۹) اهداف تعلیم وتربیت؛
ماده (۳۰) اطفال مربوط به گروه‌های اقلیت؛
ماده (۳۱) تفریح واستراحت؛
ماده (۳۲) اطفال کارگر؛
ماده (۳۳) ممواد مخدر و قاچاق؛
ماده (۳۴) استثمار جنسی؛
ماده (۳۵) فروش وقاچاق اطفال؛
ماده (۳۶) سایر اشکال استثمار؛
ماده (۳۷) شکنجه، مجازات سنگین وسلب آزادی؛
ماده (۳۸) شمولیت در عملیات‌های نظامی؛
ماده (۳۹) مراقبت هابرای بهبودی اطفال؛
ماده (۴۰) عدالت برای اطفال؛
ماده (۴۱) اصول مندرج در این کنوانسیون حقوق واستاندارد های بالاتر موجود در سایر اسناد بین المللی وقوانین داخلی راتحت الشعا ع قرارنمی دهد.
ماده (۴۲) الی (۵۴) درمورد اجراء کاراعضای کمیته، نحوه گزارش دهی و نحوه پذیرش به این کمیته بحث می‌کند. جمهوری اسلامی ایران نیز از جمله کشورهایی است که کنوانسیون حقوق کودک را در ۵ سپتامبر ۱۹۹۰ امضا و در آگوست ۱۹۹۴ (اسفند ماه ۱۳۷۲) تصویب کرده است.
۴-۱-۲-حقوق اطفال در قوانین ایران و کنوانسیون حقوق کودک