سال
۱۹۵۹
۱۹۷۰
۱۹۷۹
۱۹۸۹
۱۹۹۰
۱۹۹۴
۱۹۹۶
۱۹۹۷
۲۰۰۸

جمعیت
۱۹۸۱۰۰۰
۲۹۰۰۰۰۰
۳۸۰۱۰۰۰
۵۰۹۰۰۰۰
۵۵۰۰۰۰۰
۵۹۹۵۴۶۹
۵۸۸۵۰۰۰
۵۷۵۱۰۰۰
۷۲۱۱۸۸۴

منبع: جغرافیای کشورهای جهان(تاجیکستان)، حمید بحیرایی، انتشارات جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۸.
علاوه بر آن از لحاظ دین، بیشتر مردم این کشور پیرو دین اسلام و مسلمان هستند (بیش از ۹۵%). احیاء اسلام در تاجیکستان به نتیجه تشکیل حزبی نهضنی اسلامی تاجیکستان یا حزب رنسانس اسلامی تاجیکستان (IRPT) در دسامبر ۱۹۹۱ است (Kamoludin Abdullaev, 2001: 30).
۳ – ۲ – ۴ – ۳ ویژگی های اقتصادی جمهوری تاجیکستان اقتصاد تاجیکستان را باید ضعیفترین آن در میان کشورهای آسیای مرکزی دانست، بویژه آنکه این کشور، بعد از استقلال دارای جنگ داخلی شد و وضعیت اقتصادی آن را وخیمتر ساخت. به هر حال، اکنون تاجیکستان دارای حدود۴۲۰ کارخانه و واحد صنعتی در۱۲۰ رشته اقتصاد ملی است که کارخانه آلمینیوم ریگان، بوختار در فرقان تپه برای تولید پوشاک، پای افزار و مبلمان، تولید کود شیمیایی وخش، وستک ردمنت، که در گذشته غنی کننده اورانیوم مورد مصرف در صنایع اتمی شوروی بوده و از سال ۱۹۹۳م، برای پالایش طلا از آن استفاده می شود، یخچال شهر دوشنبه، تولید دسیگاه نساجی شهر دوشنبه، ترانسفر مرقاغان تپه، مجتع نساجی و ابریشم شهر های دوشنبه و خجند، از جمله آنها می باشد (افشار (سیستانی، ۱۳۸۳ : ۲۳۴). واحد پولی تاجیکستان، “سامانی” نام دارد. اقتصاد جمهوری تاجیکستان را باید متاثر از جغرافیای طبیعی این کشور دانست، بویژه آنکه قسمت اعظمی از این جمهوری را صحرای بزرگ قره قوم فرا گرفته است بطوری که علاوه بر آنکه جغرافیای این کشور را فراگرفته است، با اقتصاد این کشور را نیز در خود ممدوج نموده است. حدود ۳۷۵۰۰۰ کیلومتر مربع از سرزمین ترکمنستان را صحرای خشک قره قوم تشکیل می دهد که شامل زمینهای گل مرده، شوره زار های روان است که در بعضی مناطق تپه های به ارتفاع بیش از ده متر به وجود می آورد. دولت با حفر کانال مصنوعی قره قوم حدود۸۵۰۰۰۰ هکتار از اراضی این صحرا را به زیر کشت برده است. تولید پنبه به ۱۳۰۰۰۰۰ تن در سال رسیده است (تراب زاده و دیگران، ۱۳۷۳: ۳۳۱). یکی از فعالیّت های مهم در اقتصاد تاجیکستان، خصوصی سازی در مراکز تولیدی و کارخانجات این کشور بوده است که توانسته اثرات مطلوبی را بر اقتصاد این کشور داشته باشد.خصوصی گردانی کارخانه های بزرگ وکوچک انجام شده است. تا ماه ژانویه سال ۲۰۰۶ میلادی از ۹۱۲۱ کارخانه دولتی ۸۷۰۷ آن تقریباً ۹۵ درصد خصوصی کرده شده اند. همزمان یک زمره قوانین و مقررات از جمله قانون های مدنی، مالیات و خصوصی گردانی اموال دولتی به تصویب رسیده اند. امروز در جمهوری تاجیکستان تهیه برنامه طویل المدت رشد ملی استراتژی برای سال های ۲۰۱۵ و نیز برنامه فقرزدایی برای سال های ۲۰۰۸ - ۲۰۰۶ در حال به اتمام رسیدن است. هدف اصلی این برنامه به دست آوردن رفاه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی مردم تاجیکستان در شرایط الویت اصول های آزادی، شرف انسانی می باشد. در نظر است سطوح فقر از ۶۱ درصد به ۳۲ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش یابد، همزمان سایر علامت های اساسی اجتماعی: مرگ و میر کودک و مادر، تأمین آب تمیز و بهداشت، سطح معرفت و محیط زیست بهتر کرده شود (http://tajik-em-mashhad.ir). امروز در جمهوری تاجیکستان تهیه برنامه طویل المدت رشد ملّی استراتژی برای سال های ۲۰۱۵ و نیز برنامه فقرزدایی برای سال های ۲۰۰۶ - ۲۰۰۸ در حال به اتمام رسیدن است. هدف اصلی این برنامه به دست آوردن رفاه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی مردم تاجیکستان در شرایط الویت اصول های آزادی، شرف انسانی می باشد. طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است سطوح فقر از ۶۱ درصد به ۳۲ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش یابد، همزمان سایر علامت های اساسی اجتماعی: مرگ و میر کودک و مادر، تأمین آب تمیز و بهداشت، سطح معرفت و محیط زیست بهتر شود (http://www.yjc.ir).

جدول ۴-۳: شاخص های اقتصاد کلان تاجیکستان

عناوین شاخص ها
سال ۱۹۹۱
سال ۲۰۰۰
سال ۲۰۰۴
سال ۲۰۰۵
مقایسه بین سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۵

تولید ناخالص ملی، به میلیون سامانی
۸/۱۰۷۱۲
۷/۱۸۰۶
۵/۶۱۵۷
۱/۷۲۰۱
۳/۶۱

تولید صنایع، به میلیارد سامانی
۶/۶۰۰۱
۱۳۷۴
۰/۳۹۶۴
۵/۱۱۴/۴
۶/۷۱