پیشنهادات
تجربیات سه دهه گذشته نشان داده که تلاش جهت حل مسائل و مشکلات زنان و طرح مباحث مربوط به خواسته‌های آنان، ثمربخش خواهد بود اگر، زنان به این باور پای فشارند خواسته‌های به‌حق آنان باید مورد توجه قرار گیرد و برا ی تحصیل آن کوشش کنند، ضمن آن‌که سرعت بخشیدن برای تحقق آن دارای اهمیت ویژه ای است. در صورت تسریع در تحصیل خواسته‌های به‌حق، موجبات کاستن از رنج زنان در شرایط متفاوت و یا تبعیض‌آمیز فراهم خواهد شد. در این راستا پیشنهادات چندی از سوی نگارنده ارائه شده تا کمکی باشد در وصول به این هدف مهم.
ابتدا کند و کاو در استعدادها و خواسته ها و نیازها و مطالبات زنان با همکاری دستگاه‌های متولی، که از جمله رسالت مهم پژوهشگران حوزه زنان می‌باشد، می‌تواند درک روشنی از این قبیل مسائل ارائه داده و امر برنامه‌ریزی را تسریع و تسهیل بخشد.
در گام های بعدی توجه به عدالت جنسیتی در برنامه های راهبردی بلند مدت و کوتاه مدت و اختصاص اعتبارات ویژه به حوزه زنان می تواند راهگشا باشد.
گام بعدی که می‌تواند گام مهمی به شمار آید؛ می‌تواند متضمن حضور زنان در رده های باللی شغلی و مدیریتی از جمله حضور در کرسی های نمایندگی مجلس باشد تا زنان با حضور در این جایگاه های مهم بتوانند به مسایل و مشکلات زنان نگاهی زنانه داشته و درک درستی از این دست مسایل ارائه داده تا بتوانند در امر قانونگذاری تاثیر‌گذار باشند و این امر نیازمند حضور زنان در سلسله مراتب مدیریتی است تا به بهانه‌ی نداشتن سابقه اجرایی، مانعی جهت حضور آن‌ها در کرسی‌های مجلس نیز نباشد.
رفع ابهامات قابل ذکر در بطن قوانین مادر و قوانین موضوعه و پیش‌تر از آن در تفاسیر حاصله در سایه فقه پویای شیعه، از جمله نکاتی است که قابل تامل می‌باشد.
تغییر رویکرد و نگرش خانه‌دار محوری و تفاوت‌محوری جنسیتی به تساوی‌محور جنسیتی نسبت به زنان می‌تواند نقش مهمی در احقاق حقوق آنان در قالب قوانین و طرح های مصوبه داشته باشد.
در پایان لازم به ذکر است که این پژوهش تلاشی کوچک بود در راستای شفاف‌سازی وضعیت زنان به منظور ارائه تصویری روشن از واقعیت‌های موجود جامعه ما در رابطه با زنان جهت بررسی خلاءهای موجود به منظور حل معضلات مبتلابه اجتماعی و حقوقی، لذا از تمام پژوهشگران، حقوق‌دانان، متفکرین و علما دعوت به عمل می‌آید تا با هم‌فکری و هم‌اندیشی، به بهبود وضعیت و جایگاه قانونی و حقوقی زنان کمک نمایند.
منابع و مأخذ
الف)کتاب‌ها
- حجتی اشرفی، غلام‌رضا، (۱۳۷۴)، مجموعه قوانین اساسی و مدنی، تهران، گنج دانش
- حسینی، عباس، (۱۳۸۶)، حقوق زن در ایران و اسناد بین‌المللی، تهران،کتابخانه گنج دانش
- خمینی، روح الله، (۱۳۷۸)، صحیفه امام خمینی (ره)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، جلدهای ۴،۳، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱.
- رجبی، شهناز، (۱۳۸۹)، مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ششم (زنان، خانواده و کودکان)، (۷ خرداد ۱۳۷۹ تا ۶ خرداد ۱۳۸۳)، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات فرهنگی .
- رجبی، شهناز، (۱۳۸۹)، مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره هفتم (زنان، خانواده و کودکان)، (۷ خرداد ۱۳۸۳ تا ۶ خرداد ۱۳۸۷)، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات فرهنگی .
- صفری، فاطمه، (۱۳۷۴)، الگوی اجتماعی پایگاه و نقش زن مسلمان در جامعه اسلامی بر اساس دیدگاه امام خمینی، تهران، انتشارات مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی .
- عبادی، شیرین، (۱۳۸۵)، حقوق زن در قوانین جمهوری اسلامی ایران، تهران، کتابخانه گنج دانش .
- عبادی، شیرین، (۱۳۸۶)، تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
- کاتوزیان، ناصر، (۱۳۹۰)، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ ۲۸، ویرایش چهارم، تهران، نشر میزان.
- کار، مهرانگیز، ( ۱۳۷۸)، رفع تبعیض از زنان، تهران، نشر قطره .
- کار، مهرانگیز، (۱۳۸۶)، ساختار حقوقی نظام خانواده در ایران، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان .
- مصفا، نسرین، (۱۱۳۷۵)، مشارکت سیاسی زنان در ایران، تهران، موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
- منصور، جهانگیر، (۱۳۸۵)، قانون اساسی- قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر دوران.
- منصور، جهانگیر، (۱۳۹۱)، قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر دوران.
ب) مقاله‌ها
- السید، رضوان، ( ۱۳۸۰)، «فقیه و زن، دیدگاه اصلاحی و نگاه احیایی»، ترجمه عبدالله امینی، مجله پیام زن، سال دهم، شماره ۷، صص ۲۴-۱۰.
- بهرامی، فاطمه و مهدی، آریا،(۱۳۸۷)، «جایگاه زن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی- ترویجی بانوان شیعه، سال پنجم، صص۱۴۵-۱۲۳.
- پزشکی، محمد، (۱۳۸۴)، «صورت بندی مطالعات زنان در جهان اسلام(قسمت اول)»، فصلنامه کتاب زنان، سال هشتم، شماره ۲۹ .
- پور حسین، مهدی، (۱۳۸۳)، «زن و خانواده در مشروح مذاکرات قانون اساسی»، ماهنامه پیام زن، شماره ۱۵۵، صص ۲۷۷-۲۶۰.
- جدی زنجانی، سوسن و فیروزه صابر، (۱۳۷۴)، «بررسی جایگاه و نقش زنان در سطوح قانونگذاری، سیاستگذاری، برنامه ریزی و اجرایی کشور»، مجله زن، علم، صنعت و توسعه.صص ۸۰-۶۹.
- حیدری، احمد، ( ۱۳۸۳)، «گزارش و ارزیابی طرح‌ها و لوایح زن و خانواده در شش دوره مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، ماهنامه پیام زن، ش۱۵۵، بهمن.صص ۳۲۴-۲۹۴.
- شیرودی، مرتضی، (۱۳۸۵)، «قانون اساسی و زنان؛ بررسی جایگاه قانونی زنان در قانون گذاری‌های مربوط به مسائل زنان»، مجله معرفت، شماره ۱۰۶، صص ۱۰۷-۹۸.
- صانعی، یوسف، (۲۱/۰۶/۱۳۷۹)، روزنامه آفتاب یزد، تهران، شماره ۱۸۱، ص ۹.
- عباسی، حسین، (۱۳۸۲)، «اصلاحات ضد تبعیض زن در جهان عرب»، فصلنامه ریحانه، شماره ۷، ص ۱۴۱.
- عودی، ستار، (۱۳۸۳)، «جنبش دفاع از حقوق زن در جهان عرب»، فصلنامه ریحانه، (مرکز امور مشارکت زنان)، مهر ماه، شماره ۱۲۰.
- قدیمی، اکرم، ارسلان قربانی شیخ نشین و رحمان حریری، (۱۳۹۰)، «مقایسه جایگاه زنان در برنامه‌های توسعه و کلان جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تحقیقات زنان، سال پنجم، ش ۳.
- کافی، هادی، (۱۳۸۷)، زنان از منظر قانون در مجلس هفتم ، بررسی اصلاح قوانین مربوط به زنان در گفتگو با فاطمه آلیا، مجله حوراء، شماره شانزدهم، صص۴۱-۳۶.
- کولایی، الهه، (۱۳۸۶)، زنان ایرانی پس از اصلاحات، مجله آیین، شماره۹، صص ۸۹-۸۶.
- مهرپور، حسین، (۰۳/۰۷/۱۳۷۸)، «صلاحیت زنان برای رهبری و فقاهت و اجتهاد ولایت»، روزنامه اطلاعات. تهران، ص ۱۱.
ج) مصوبات مجلس ششم
- «اصلاح تبصره ماده ۱۰۴۱ قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب ۱۳۷۰.»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال اول، جلسه ۱۹،۱۹/۰۵/۱۳۷۹.
- «اصلاح ماده ۵۸ قانون استخدامی وزارت اطلاعات و الحاق دو تبصره به آن»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال اول، جلسه ۴۳، ۱۵/۰۸/۱۳۷۹.
- «الحاق تبصره ۳ به ماده ۳ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی مصوب ۱۳۷۴»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال دوم، جلسه ۱۵۵، ۰۸/۰۸/۱۳۸۰ و مشروح مذاکرات شور دوم، دوره ششم، سال دوم، جلسه ۲۰۸، ۲۲/۱۲/۱۳۸۰.
- «الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال اول، جلسه ۱۲،۱۹/۰۴/۱۳۷۹.
- «تقاضای یک فوریت برای طرح تأمین حقوق معلولان و ایجاد تسهیلات لازم برای آن‌ها»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال چهارم، جلسه ۴۲۴، ۱۶/۰۲/۱۳۸۳ و مشروح مذاکرات گزارش شور دوم، دوره ششم، سال اول، جلسه ۹۶، ۲۲/۰۱/۱۳۸۰.
- «حذف تبصره ۱ ماده ۳ قانون اعزام دانشجو به خارج از کشور مصوب ۱۳۶۴»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال اول، جلسه ۳۱، ۰۶/۰۷/۱۳۷۹ و مشروح مذاکرات شور دوم، سال اول، جلسه ۶۳، ۱۸/۱۰/۱۳۷۹.
- «طرح یک‌فوریتی اصلاح موادی از قانون مدنی»، مشروح مذاکرات گزارش شور اول، دوره ششم، سال دوم، جلسه ۲۲۴، ۲۹/۰۲/۱۳۸۱.
د) طرح ها و لوایح مجلس ششم
- «استفساریه بند ۴ ماده ۹۷۶ قانون مدنی»، اعلام وصول، دوره ششم، سال سوم، جلسه ۳۰۲، ۱۱/۱۲/۱۳۸۱.
- «استفساریه تبصره ذیل ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۶»، اعلام وصول، دوره ششم، سال سوم، جلسه ۲۶۷، ۲۸/۰۸/۱۳۸۱.
- «استفساریه قانون الحاق یک تبصره به قانون استخدام جانبازان، اسراء و افراد خانواده شهدا، جانبازان از کارافتاده،اسراء و مفقودالاثرهای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و هم‌چنین افرادی که حداقل ۹ ماه متوالی یا یک سال متناوب داوطلبانه در جبهه خدمت نموده‌اند مصوب ۱۳۷۵/۹/۷»، مشروح مذاکرات گزارش شور دوم، دوره ششم، سال دوم، جلسه ۹۶، ۱۹/۱۰/۱۳۸۰.
- «اجازه دائمی به همسران غیر ایرانی زنان ایرانی»، اعلام وصول، دوره ششم، سال سوم، ۰۸/۰۸/۱۳۸۱، استرداد در جلسه ۲۹۲.
- «اصلاح ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی مصوب ۱۳۱۴»، مشروح مذاکرات ادامه گزارش شور دوم، دوره ششم، سال، سوم، جلسه ۲۳۷، ۰۶/۰۵/۱۳۸۱.
