۰۰۱/۰≤

۹۴/۱±۵/۵۹

۸

کنترل(con)

-

۰۳ /۳۸±۵/۶۴۷

۸

استامینوفن (ace)

۹۳۷/۰

۸۲/۲۷±۳۷/۶۸۳

۸

استامینوفن+آرتیشو۶۰۰ (Ace+Ar 600)

۰۰۱/۰≤

۵۵/۳۲±۱۲/۳۶۵

۸

استامینوفن+آرتیشو۸۰۰ (Ace+Ar 800)

۰۰۱/۰≤

۵۶/۳۴±۷۵/۱۷۱

۸

استامینوفن+آرتیشو۱۰۰۰ (Ace+Ar 1000)

با توجه به جدول فوق افزایش معنی داری در میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)در گروه دریافت کننده استامینوفن در سطح (۰۰۱/۰P≤) نسبت به گروه کنترل وجود دارد. از طرفی کاهش معنی داری در گروه های دریافت کننده استامینوفن+آرتیشو mg/kg ،۸۰۰،۶۰۰و۱۰۰۰نسبت به گروه استامینوفن وجود دارد.
نمودار ۳-۴- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)
داده ها به صورت S.E±Mean نشان داده شده است. در نمودار فوق افزایش معنی داری در میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)در گروه های دریافت کننده استامینوفن و استامینوفن+ آرتیشو mg/kg 800 و۶۰۰ در سطح (۰۰۱/۰P≤) نسبت به گروه کنترل وجود دارد همچنین کاهش معنی داری بین میانگین غلظت آنزیم ALT در گروه دریافت کننده استامینوفن+ آرتیشو mg/kg 800و۱۰۰۰ در سطح (۰۰۱/۰P≤) نسبت به گروه دریافت کننده استامینوفن وجود دارد به طوری که علامت * نشان دهنده تفاوت معنی دار در سطح (۰۰۱/۰P≤) نسبت به گروه کنترل و علامت # نشان دهنده تفاوت معنی دار در سطح (۰۰۱/۰P≤) نسبت به گروه استامینوفن می باشد.
۳-۲- مقایسه نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) در گروه‌های مورد بررسی
ابتدا با بهره گرفتن از آزمون پارامتری ANOVA و تست تعقیبی توکی میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز را در گروه کنترل (con) و استامینوفن(Ace) با گروه های استامینوفن+آرتیشو mg/kg 600 (600Ace+Ar )، استامینوفن+آرتیشو mg/kg800 (Ace+Ar 800)، استامینوفن +آرتیشو mg/kg 1000 (Ace+ Ar1000) و گروه دریافت کننده عصاره هیدروالکلی آرتیشو با دوز mg/kg1000 (Ar 1000) مقایسه می کنیم. با توجه به اینکه سطح معنی داری P- value از ۰۵/۰ کمتر می باشد، بنابراین اختلاف معنی داری بین میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز در گروه های فوق وجود دارد.

جدول ۳-۵ مقایسه میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST)

Sig(2-tailed)

میانگین± انحراف معیار

N

گروه AST

۶-۳ پایایی و روایی …………………………………………………………………………………………………………. ۳۷
۷-۳ روش اجرا ……………………………………………………………………………………………………………. ۳۹
۸-۳ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………………… ۳۹
فصل چهارم (یافته‌های پژوهش)
۱-۴ توصیف داده‌ها ………………………………………………………………………………………………………… ۴۱
۲-۴ تحلیل یافته‌های تأییدی واستنباطی …………………………………………………………………………….. ۴۶
فصل پنجم ( نتیجه‌گیری)
۱-۵ خلاصه نتایج پژوهش ……………………………………………………………………………………………… ۵۵
۲-۵ یافته‌های جانبی ……………………………………………………………………………………………………… ۶۱
۳-۵ محدودیت‌های پژوهش ……………………………………………………………………………………………. ۶۴
۴-۵ پیشنهادات پژوهش …………………………………………………………………………………………………. ۶۵
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۶
پیوست‌ها ………………………………………………………………………………………………………………………… ۷۳
چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………….. ۷۸
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۱-۴ فراوانی سن در دو گروه پرستاران و معلمان …………………………………………………… ۴۲
جدول ۲-۴ نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سن ………………………………………………….. ۴۲

جدول ۳-۴ فراوانی تحصیلات در دو گروه پرستاران و معلمان …………………………………………….. ۴۳
جدول ۴-۴ نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان تحصیلات …………………………………………. ۴۴
جدول ۵-۴ فراوانی سابقه شغلی در دو گروه پرستاران و معلمان ………………………………………… ۴۵
جدول ۶-۴ نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سابقه شغلی ………………………………………… ۴۵
جدول ۷-۴ میانگین و انحراف استاندارد ویژگی‌های سرشت و منش ……………………………………… ۴۷
جدول ۸-۴ میانگین و انحراف استاندارد به تفکیک جنسیت در ویژگی‌های سرشت و منش ……….. ۴۷
جدول ۹-۴ نتایج تحلیل واریانس چند متغیره …………………………………………………………………….. ۴۸
جدول ۱۰-۴ نتایج تحلیل واریانس و سطح معناداری متغیرهای مورد مطالعه در دو گروه …………… ۴۹
جدول ۱۱-۴ همبستگی بین متغیرهای ویژگی‌های سرشت و داده‌های جمعیت شناختی در کل گروه نمونه ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۰
جدول ۱۲-۴ همبستگی بین متغیرهای ویژگی‌های منش و داده‌های جمعیت شناختی در کل گروه
نمونه …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۱
جدول ۱۳-۴ همبستگی بین متغیرهای ویژگی‌های سرشت و منش در کل گروه نمونه ………………. ۵۲
مقایسه ویژگی‌های شخصیتی سرشت و منش درگروهی از معلمان و پرستاران
به‌وسیله: سحـــر الـه‌مـرادی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور مقایسه ویژگی‌های شخصیتی سرشت و منش در گروهی از معلمان و پرستاران شهر اهواز انجام گرفته است. برای این منظور ۱۰۰ نفر (شامل ۵۰ معلم و ۵۰ پرستار از هر گروه شغلی ۲۵ نفر زن و ۲۵ نفر مرد) با روش نمونه‌گیری در دسترس به عنوان نمونه مورد پژوهش انتخاب شدند. از پرسشنامه ۱۲۵ سئوالی سرشت و منش کلونینجر (TCI) به عنوان ابزار تحقیق استفاده گردید.
داده‌های بدست آمده از پرسشنامه در دو بخش آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، حدأقل و حدأکثر نمرات) و آمار استنباطی با بهره گرفتن از روش تحلیل واریانس چند متغیره کووریانس یا اصطلاحاً MANCOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج نشان دادند بین گروه‌های شغلی پرستاران و معلمان در تمام ابعاد سرشت و منش (نوجویی، آسیب‌پرهیزی، همکاری، پشتکار، خود‌راهبری، خود‌فراروی، پاداش وابستگی) تفاوت معنی‌دار نبود.
کلید واژه ها : شخصیت، شغل، ویژگی‌های شخصیتی، سرشت و منش
فصل اول
کلیات پژوهش
۱ـ۱ مقدمه
ازشخصیت^[۱] تعاریف گوناگونی به عمل آمده است که هر کدام بر یک نظریه‌ی ویژه مبتنی است(شولتز^[۲]، ۱۳۸۹). صاحب نظران، قدیمی‌ترین طبقه‌بندی تیپ شخصیتی را به بقراط و جالینوس ازحکمای یونان باستان نسبت داده‌اند. بقراط شخصیت افراد را تحت تاثیر چهار خلط(مایع) یعنی خون، بلغم، صفرا و سودا تصور می‌کرد(کریمی، ۱۳۷۸). بقراط معتقد بود براساس این چهار خلط و از زیادی یا تسلط یکی از این مایعات بدنی است که تیپ‌های مختلف شخصیت یعنی تیپ شخصیتی دموی، بلغمی، صفراوی و سودایی بوجود می‌آیند(حق شناس، ۱۳۹۰). ویژگی‌های عمومی شخصیت در زندگی روزمره، به صفاتی پایدار در طی زمان باز می‌گردد که از موقعیتی به موقعیت دیگر تغییر چندانی نکرده و به ماهیت وجودی فرد اشاره دارد. در ابتدای سده‌ی بیستم زیگموند فروید^[۳] بر تجارب پنج سال اول عمر انسان به عنوان پایه‌گذار ویژگی‌های شخصیتی در دوران پس از آن تأکید دارد، درحالی که پیشگامان نظریه‌ی شخـصیتی وجودگرا و انسان‌گرا، نظری برخلاف آن داشتند. این فرایند با انقلاب سومی درحوزه‌ی شخصیت شناسی روبه رو شد. در واقع نظریه‌ی عاملی شخصیت، به اهمیت تأثیر فرایند رشد، شرایط متفاوت محیطی در توسعه و رشد ویژگی‌های فردی و انگیزش‌ها و نیازهای روزمره برای بروز ویژگی‌های شخصیتی تأکید دارد(حق شناس، ۱۳۹۰). به هر صورت، در روانشناسی امروز دیدگاه‌های نه چندان متعدد اما متفاوتی از شخصیت وجود دارد. یکی از این رویکردهایی که نزد اهل فن از مقبولیت نسبی برخوردار است، نظریه عاملی شخصیت است(گروسی، ۱۳۸۰). پژوهش حاضر به یکی از جدید‌ترین طرح‌های عاملی شخصیت می‌پردازد. چارلز ای. اسپیرمن^[۴] از شروع کننده‌های طرح‌های عاملی شخصیت بوده(شولتز، ۱۳۸۹). فرض بنیادین نظریه‌های عاملی همان گونه که در نظریه‌ی بقراط آمده، از نظر علی، تقدم را به ویژگی صفات می‌دهد. سرانجام این نظریه برتأثیرات نهفته‌ی وراثتی، جنبه‌های فیزیولوژیک و روان‌شناختی، أعم از اکتسابی و مادرزادی، درشکل‌گیری صفات و ویژگی‌های شخصیتی^[۵] تأکید می‌ورزد. تاریخچه‌ نظریه‌های عاملی به کارهای پژوهشی و بالینی “گوردن آلپورت^[۶]“(۱۹۶۷-۱۸۹۷) باز می‌گردد. او بر این باور بود که ویژگی‌های شخصیتی، بنیادی‌ترین واحد‌های شخصیت هستند که بر پایه‌ ویژگی‌های سیستم عصبی مرکزی استوارند. این ویژگی‌ها قواعدی را برای برخورد فرد با محیط پیرامون او تعیین می‌کنند که از موقعیتی به موقعیت دیگر تغییر چندانی ندارد. او ویژگی‌های شخصیتی را برپایه‌ی سه عامل؛ فراوانی، شدت و موقعیت تعریف می‌کند. آلپورت ویژگی‌ها یا خصلت‌های شخصیت را به سه نوع اساسی^[۷]، مرکزی^[۸] و ثانویه^[۹] تقسیم کرده است(پروین و جان، ۲۰۰۱).
کتل به تحلیل و طبقه‌بندی مفصلی درباره‌ی صفات شخصیت دست زده است. صفات عواملی شخصیتی هستند که با روش تحلیل عاملی از توده‌ی انبوهی از اندازه‌گیری‌های انجام گرفته بر روی آزمودنی‌ها استخراج شده است. صفات گرایش‌های واکنشی نسبتا پایدار یک شخص هستند و واحد‌های بنیادی شخصیت فرد را تشکیل می‌دهند. کتل صفات را به دو دسته صفات عمقی و صفات سطحی طبقه‌بندی کرده است. صفات عمقی از نظر او با ثبات و پایدار هستند و عناصر اساسی شخصیت فرد را تشکیل می‌دهند. پرسشنامه شانزده عاملی شخصیت وی بر این اساس تدوین شده است(کوپر، ۱۹۹۸). گرچه کتاب شخصیت آلپورت نخستین کار در زمینه‌ی عامل شناسی شخصیت است اما کارهای “هانس جی آیزنک^[۱۰]” (۱۹۹۷-۱۹۱۶) که برگرفته از پژوهش‌های فیزیولوژیست روسی، پاولف^[۱۱] بود بعدها شهرت و محبوبیت بیشتری پیدا کرد. آیزنک از روش تحلیل عوامل برای نشان دادن ویژگی‌های شخصیتی استفاده کرد. روش تحلیل عوامل^[۱۲]، برضرایب همبستگی بین نشانه‌های زیرساخت یک عامل با آن عامل مبتنی است. از سوی دیگر، ضرایب همبستگی بین نشانه‌ها نیز دراین محاسبه مورد نظر قرار می‌گیرند. درواقع، نخست میان گروهی ازنشانه‌ها ارتباط پیدا می‌شود و سپس هر یک از این نشانه‌ها با عنصر بالاتری، ارتباط قابل فهم و معنی داری را نشان خواهد داد. وی این عنصر بالا دست را “سوپرفاکتور” نامید(حق شناس، ۱۳۹۰). آیزنک دو ویژگی (سوپرفاکتور) عصبیت^[۱۳] (روان نژندی یا بی ثباتی هیجانی نیز نامیده شده است) و برون‌گرایی را در دو محور عمود بر هم قرار داد که در هر ربع آن می‌توان نشانه‌های شخصیتی را جای داد(پروین و جان، ۲۰۰۱). دو محور برونگرایی ـ درونگرایی و بی‌ثباتی ـ باثباتی هیجانی که عمود برهم قرار گیرند می‌توانند صفات مختلف شخصیت را توضیح دهند. بدین ترتیب بود که یکی از مهم‌ترین نظریه‌های شخصیت در دهه ۱۹۵۰ پایه‌گذاری شد و چنین زیربنای تاریخی موجب پیدایش نظریه‌ی پنج عاملی شخصیت است(حق شناس، ۱۳۹۰). نظریه‌ی پنج عاملی شخصیت که به پنج عامل بزرگ^[۱۴] نیزمعروف است، ازسوی دو روانشناس به نام کاستا^[۱۵] و مک کری^[۱۶] در اواخر دهه ۸۰ میلادی ارائه شد و در اوایل دهه ۹۰ مورد ارزیابی مجدد قرار گرفت که زیربنای این نظریه در درجه اول کارهای آیزنک بود. پنج عامل اصلی یا بزرگ عبارتند از روان نژندی ( N ) که عصبیت یا بی‌ثباتی هیجانی نیز نامیده شده، برونگرایی^[۱۷]( E )، بازبودن به تجربه^[۱۸]( ‌O )، توافق^[۱۹]( A ) و وجدانی بودن^[۲۰]( ‌‌C )(حق شناس، ۱۳۹۰). مدل زیستی روانی اجتماعی کلونینجر^[۲۱] از شخصیت شامل ابعاد روانی ـ زیست شناختی سرشت و منش است. ابعاد سرشتی تصور می‌شود که از نظر ژنتیکی مستقل از یکدیگر، به طور متوسط ارثی و در طول زمان پایدار و باثبات باشند و پاسخ‌های هیجانی خودکار هستند. ابعاد منش بر پایه تئوری‌های رشد اجتماعی، شناختی و شخصیت استوار هستند و تفاوت‌ها در سن بطور متوسط تحت تأثیر یادگیری اجتماعی ـ فرهنگی قرار دارد و از نظر کلونینجر هریک از این جنبه‌‌‌های شخصیت با یکدیگر در تعامل هستند(سا‌نگ^[۲۲] و همکاران، ۲۰۰۲).
با توجه به همه‌ی آنچه که در خصوص شخصیت و نظریه‌های مرتبط با آن ذکر گردید به دلیل تعامل فرد با محیط و تأثیرگذاری و تأثیرپذیری حاصل از این ارتباط، محقق به دنبال ویژگی‌هایی است که تحت تأثیر عوامل محیطی در ساختار شخصیت فرد بوجود می‌آید. بنابراین در پی این هدف به دیدگاه کلونینجر در زمینه سرشت با اساس وراثتی و علی الخصوص منش که با زمینه‌ای اکتسابی بیشتر ویژگی‌هایی را که تحت تأثیر عوامل محیطی در ساختار شخصیت فرد به وجود می‌آید پرداخته شده است.
۲ـ۱ بیان مسئله
دیدگاه کلونینجر با تأکید بر پارامتر‌های زیست‌شناختی، یک چارچوب نظری محکم در مورد شخصیت پدید آورده است که هم شخصیت بهنجار و هم شخصیت نابهنجار را در بر می‌گیرد. بر اساس این دیدگاه شخصیت از اجزای سرشت و منش تشکیل شده است(کلونینجر،‌‌‌۱۹۹۱،۱۹۸۷).‌ سرشت اساس وراثتی هیجانات و یادگیری‌هایی است که از طریق رفتار‌های هیجانی و خودکار کسب می‌شود و به عنوان عادات قابل مشاهده در اوایل زندگی فرد دیده می‌شود و تقریباً در تمام طول زندگی ثابت باقی می‌ماند(کاپلان و سادوک، ۲۰۰۳). کلونینجر (۱۹۹۱،۱۹۸۷) در مدل عصبی ـ زیستی خود مطرح کرده است که سامانه‌های سرشتی در مغز دارای سازمان یافتگی کارکردی^[۲۳] و متشکل از سامانه‌های متفاوت و مستقل از یکدیگر برای فعال‌سازی، تداوم و بازداری رفتار در پاسخگویی به گروه‌های معینی از محرک‌ها هستند. وی چهار بعد نوجویی( NS )^[24] ، آسیب پرهیزی‌‌( HA )^[25] ، پاداش وابستگی( RD )^[26] و پشتکار( P )^[27] را برای سرشت معرفی کرد. فعال‌سازی رفتاری در پاسخ به محرک‌های نو^[۲۸] و نشانه‌های پاداش و رهایی از تنبیه است. بنابراین تفاوت‌های فردی در چنین قابلیتی، نوجویی نامیده می‌شود. بازداری رفتاری در پاسخ به محرک‌های تنبیه یا نبودن پاداش است. تفاوت‌های فردی در قابلیت وقفه یا بازداری رفتاری^[۲۹]، آسیب پرهیزی نامیده می‌شود. از سوی دیگر رفتاری که با پاداش تقویت می‌شود، معمولاً تا مدتی پس از قطع پاداش ادامه می‌یابد. کلونینجر، تفاوت‌های فردی در تداوم پاسخ پس از قطع پاداش را پاداش وابستگی نامگذاری کرد. بدین ترتیب کلونینجر سه بعد را که هر یک دارای چهار مقیاس فرعی هستند به علاوه بعد چهارم یا پشتکار که فاقد زیر مقیاس است در قسمت سرشت معرفی کرد( کلونینجر، ۱۹۹۱،۱۹۸۷). منش نیز شامل دریافت‌های منطقی درباره خود، دیگران و دنیا است و بیشتر ویژگی‌هایی را شامل می‌شود که تحت تأثیر عوامل محیطی در ساختار شخصیت فرد به وجود می‌آید. کلونینجر(۱۹۹۴) سه بعد خود‌راهبری^[۳۰]( SD )، خود‌فراروی^[۳۱]( ST ) و همکاری^[۳۲]( C ) را برای منش در نظر می‌گیرد. بعد خودراهبری بر پایه‌ی پنداشت از خویشتن به عنوان یک فرد مستقل و دارای زیر مجموعه‌های وحدت، احترام، عزت، تأثیر‌بخشی، رهبری و امید تعریف شده است. همچنین بعد همکاری بر پایه‌ی پنداشت از خویشتن به عنوان بخشی از جهان انسانی و جامعه قرار دارد که از آن حس اجتماعی، رحم و شفقت، وجدان و تمایل به انجام امور خیریه مشتق می‌شود. خود‌فراروی بر پایه مفهومی از خویشتن به عنوان بخشی از جهان و منابع پیرامون آن مطرح شده است که با پندارهای حضور رازگونه، ایمان مذهبی و متانت و صبوری غیرمشروط همراه است(کلونینجر و شوراکیک^[۳۳]، ۲۰۰۵).
همان‌طور که در دیدگاه کلونینجر آمده، کلونینجر با تأکید برپارامترهای زیست شناسی یک چارچوب نظری محکم در مورد شخصیت پدید آورده است که هم شخصیت بهنجار و هم شخصیت نابهنجار را در بر می‌گیرد. از دیگر مسائلی که پیوسته نظر دانشمندان را به خود جلب کرده است انطباق محیط و الگوهای محیطی با ویژگی‌های شخصیتی افراد است که خرسندی و ارضاء نیاز درونی فرد را به همراه دارد و زمینه‌های پیشرفت در فعالیت‌های شغلی و اجتماعی فرد را نیز فراهم می کند. صفات شخصیتی^[۳۴] نمایانگر انگاره کلی پاسخگویی فرد به موقعیت‌های گوناگون است. چنین صفاتی از یک موقعیت به موقعیت دیگر هماهنگند و در طول زمان پایدار تصور می‌شوند. ساختار زیستی وابستگی‌های اجتماعی و فرهنگ، همگی در شکل دادن به این ویژگی‌ها کمک می‌کنند. در سال‌های اخیر پژوهشگران دریافته‌اند که صفات شخصیتی از آنچه نخست تصور می‌شد ناپایدارترند. صفات شخصیتی و محیط هر دو مشترکاً موجب رفتار می‌شوند و محیط بیش از پیش مهم تشخیص داده شده است. صفات شخصیتی به تنهایی پیش‌بینی‌های شایسته از ملاک جامع یا بلند مدت از قبیل موفقیت در حیات شغلی نبوده‌اند. از سوی دیگر پاره‌ای از صفات شخصیتی، انواع معینی از رفتار را در محیط نسبتاً خاص با تقریب خوبی پیش‌بینی می‌کنند. شخص ممکن است مایل به دانستن این نکته باشد که سنجش‌های شخصیتی تا چه اندازه به پیش‌بینی رفتار یا عملکرد ویژه در محیط سازمانی می‌پردازد. در اینجا سنجش‌های شخصیت به عنوان ابزار گزینش عمل می‌کنند. آزمون‌های شخصیتی مختلف ویژگی‌های شخصیتی را در بروز بعضی رفتارها موثر دانسته‌اند. از بعضی از آزمون‌ها این نتایج بدست آمده است: افرادی که رفتار آمرانه دارند به پیروی از قواعد و نظامات متمایلند و افرادی که اعتماد بالا دارند در موقعیت‌های گروهی لذت میبرند و یا افراد قابل اعتماد و با ثبات احتمالاً اعضای مطلوب و مقبول گروهند. رفتار خارق العاده و غیر منتظره احتمالاً مخل خواهد بود و یا افراد درون‌گرا^[۳۵] از کار خود بیشتر راضی هستند و هنگامی از کار خود راضی‌تر هستند که شغل آن‌ها پیچیدگی و مشارکت بیشتری را بطلبد و سعی می‌کنند نسبت به برون‌گراها^[۳۶] شغل‌های بالاتری را احراز کنند و بیشتر دوست دارند در شغل خود باقی بمانند(ارمیچل، ۱۳۷۷).
جان هالند^[۳۷] (۱۹۷۳) نظریه‌ی خود را در زمینه‌ی شغل و شخصیت چنین بیان می‌دارد که “اگر ما الگوی شخصیتی یک فرد و الگوی محیطی او را بدانیم می‌توانیم در اصل با به کارگیری دانسته‌هایمان در مورد تیپ‌های شخصیتی و الگوهای محیطی به پیش بینی برخی از نتایج این گونه سازگار شدن‌ها بپردازیم. این گونه نتایج شامل انتخاب شغل، تغییرات کاری، موفقیت‌های شغلی، صلاحیت فردی و رفتار تربیتی و اجتماعی می‌گردد"(به نقل از رابینز و دی سنزو، ۱۹۹۸).
با توجه به آنچه در خصوص پایداری خصوصیات شخصیتی و یا تأثیر پذیری و اثرگذاری محیط بر آن ذکر گردید در این پژوهش به مقایسه ویژگی‌های شخصیتی سرشت و منش در گروهی از معلمان و پرستاران پرداخته خواهد شد.
۳ـ۱ اهمیت و ضرورت پژوهش

۰/۳۰۶

۰/۳۲۶

G

۰/۳۱۵

۳/۱۷۸

۰/۰۰۰

۰/۳۳۴

۰/۳۳۸

H

با توجه به شاخص تولرانس همه مقادیر بدست آمده برای متغیرهای مستقل وارد شده در مدل ها، بیشتر از ۱/۰، و شاخص VIF کمتر از عدد ۱۰ می باشد بنابراین بین متغیرهای مستقل وارد شده در مدل ها هم خطی به چشم نمی خورد.

در مدل رگرسیونی بدست آمده برای متغیر رفتارخادمانه خودسازانه همانطور که در جدول۵-۳۳ قابل مشاهده است، در مرحله دوم متغیر زمینه مرتبط با نقش® به دلیل ناچیز بودن تغییرات آن نسبت به متغیر وابسته ملاک از مدل رگرسیونی حذف شده است اما سایر متغیرهای پیش بین وارد شده در مدل بر اساس معناداری روابط آنها با متغیر ملاک در سطح تشخیص ۵ درصد معنادار بدست آمد. بنابراین براساس این نتایج می توان فرضیات نهم و دهم و یازدهم تحقیق را بصورت زیر پیش بینی کرد:
فرضیه ۹: عوامل هیجانی بر رفتار خادمانه خودسازانه کارگزاران سازمان حج و زیارت اثر معناداری دارد.
فرضیه ۱۰: عوامل شناختی بر رفتار خادمانه خودسازانه کارگزاران سازمان حج و زیارت اثر معناداری دارد.
فرضیه ۱۱: زمینه های شخصی بر رفتار خادمانه خودسازانه کارگزاران سازمان حج و زیارت اثر معناداری دارد.
۵-۴) برازش مدل ساختاری
پس از تحلیل و بررسی مدل اندازه گیری، در این قسمت به بررسی مدل ساختاری پرداخته می شود. در واقع، مرحله دوم در رویه هالاند بهره گیری از تحلیل مسیر، ضریب تعیین و شاخص برازندگی مدل می باشد. در تحلیل مسیر، روابط بین متغیرها در یک جهت جریان می یابند و به عنوان مسیرهای متمایز درنظر گرفته می شوند. مفاهیم تحلیل مسیر در بهترین صورت از طریق ویژگی عمده آن، یعنی نمودار مسیر که پیوندهای علّی احتمالی بین متغیرها را آشکار می سازد، تبیین می شوند (هومن، ۱۳۸۷). شکل۵-۱، برازش مدل معادلات ساختاری و نمودار مسیر مدل تحقیق را نشان می دهد.
شکل۵-۱: برازش مدل معادلات ساختاری
۵-۴-۱) ضریب تعیین
ضریب تعیین مهم ترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین یک یا چند متغیر مستقل با متغیر وابسته را توضیح داد. این ضریب بیان کننده درصد تغییرات متغیر وابسته به وسیله متغیرهای مستقل می باشد. با توجه به شکل۵-۱۰ و جدول ۵-۳۴، مدل ساختاری برازش شده تحقیق، تبیین کننده ۷/۴۹ درصد از تغییرات رفتارانسان دوستانه، ۵۱ درصد تغییرات رفتار پیش قدمانه، ۶۴ درصد تغییرات رفتار وظیفه گرایانه و ۷۰ درصد از تغییرات رفتار خودسازانه از طریق چهار عامل هیجانی، شناختی، زمینه های شخصی و زمینه های مرتبط با نقش فرضیه سازی شده در مدل است و درصدهای باقی مانده سایر عواملی هستند که در مدل درنظر گرفته نشده است.
جدول ۵-۳۴: ضریب تعیین متغیرهای وابسته مدل های تحقیق

R²

متغیر

۰/۴۹۷

رفتار انسان دوستانه

۰/۵۱۱

رفتار پیش قدمانه

۰/۶۴۱

رفتار وظیفه گرایانه

۰/۷۰۳

رفتار خودسازانه

۵-۴-۲) شاخص برازندگی مدل
به طور کلی در پی ال اس دو شاخص برازندگی Q² و شاخص نیکویی برازش^[۱۸۰] وجود دارد. برای شاخص Q² مقادیر بیشتر از ۳۵/۰ برازش خوب، مقادیر ۱۵/۰ تا ۳۵/۰ برازش متوسط و مقادیر کمتر ۱۵/۰ برازش کم را نشان می دهد. برای شاخص نیکویی برازش نیز هر چه از ۵_/۰ بالاتر و به یک نزدیکتر باشد برازش کامل تر خواهد بود (فرناندز، ۲۰۱۲^[۱۸۱]). جدول۵-۳۵ مقادیر این شاخص ها را برای متغیرهای وابسته تحقیق نشان می دهد. بر اساس شاخص نیکویی برازش مدل تحقیق از برازش خوبی برخوردار است. ضمن اینکه نسبت به شاخص Q² متغیرهای رفتار انسان دوستانه، رفتار پیش قدمانه و رفتاروظیفه گرایانه از برازش متوسط ولی متغیر رفتارخودسازانه از برازش خوبی برخوردار است.
جدول۵-۳۵: شاخص های برازندگی مدل تحقیق

Q²

بالاتر از ۰٫۹

۰٫۹۷

تایید

IFI

بالاتر از ۰٫۹

۰٫۹۸

تایید

GFI

بالاتر از ۰٫۹

۰٫۹۷

تایید

AGFI

بالاتر از ۰٫۹

۰٫۹۶

تایید

با توجه به جدول شماره ۱۹-۴، کلیه شاخص‌‌‌های برازش در وضعیت مناسبی قرار دارند، چنانچه RMSEA و کای اسکوئر بر درجه آزادی برابر با صفر بوده و شاخص‌‌‌های برازندگی NFI (شاخص برازش هنجار شده)، NNFI (شاخص برازش هنجار نشده)، CFI(شاخص برازش تطبیقی)، IFI (شاخص برازندگی افزایشی)، GFI(شاخص برازندگی) و نهایتا AGFI (شاخص برازندگی تعدیل شده) به ترتیب معادل ۰٫۹۷، ۰٫۹۹، ۰٫۹۷، ۰٫۹۸، ۰٫۹۷ و ۰٫۹۶ می‌باشد.
پس از آزمون تحلیل عاملی تائیدی، رابطه متغیر مکنون طرف تقاضا و متغیرهای مشاهده‏گر آن، در شکل شماره ۱۴-۴ به تصویر کشیده شده است. لازم به ذکر است هر سه متغیر مشاهده گر طرف تقاضا به ارزیابی وضعیت فن‏بازارهای گذشته می‌پردازند.
نیاز صنایع و سازمان‌های دفاعی به فناوری
تلاش صنایع و سازمان‌های دفاعی برای خرید فناوری

برخورداری صنایع و سازمان‌های دفاعی از منابع مالی لازم برای خرید فناوری
شکل ۱۴-۴٫ متغیرهای نهایی طرف تقاضا
۴-۵-۴٫ تحلیل عاملی تأییدی سازوکارهای داخلی فن‏بازار
متغیر سازوکارهای داخلی ‌‌‌فن‌بازار در این تحقیق یک متغیر میانجی است که بوسیله سوالات ۱۵-۱۲ پرسش‌نامه تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفته است. چنانکه مشاهده می‌شود، در تحلیل عاملی اولیه انجام گرفته، شاخص‌‌‌های برازش در سطح مطلوبی نیست. چنانچه RMSEA بزرگتر از ۰٫۰۸ و نسبت کای اسکوئر بر درجه آزادی، بسیار بزرگتر از ۳ است.
شکل ۱۵-۴: تحلیل عاملی تائیدی اولیه سازه سازوکارهای داخلی ‌‌‌فن‌بازار در حالت t
مدل نهایی سازه “ساز و کار‌‌‌های داخلی فن‏بازار” پس از اعمال برخی از تغییرات در شکل زیر مشاهده می‌شود:
شکل ۱۶-۴ : تحلیل عاملی تائیدی سازوکارهای داخلی ‌‌‌فن‌بازار در حالت t
شکل ۱۷-۴ : تحلیل عاملی تائیدی سازوکارهای داخلی ‌‌‌فن‌بازار در حالت استاندارد
شکل ۱۷-۴ نیز مدل نهایی را در حالت استاندارد نشان می‌دهد. پس از انجام تعداد محدودی از پیشنهادات اصلاحی، مدل به برازش مطلوب می‌رسد که نتایج این تغییرات در جدول ۱۵-۴ قابل مشاهده است. در کل می‌توان گفت بین متغیر مکنون ساز و کارهای داخلی ‌‌‌فن‌بازار و مشاهده‌گرها (سؤالات ۱۵-۱۲) همبستگی عالی وجود دارد و در نتیجه اعتبار سؤالات پرسش‌نامه در ارتباط با بعد ساز و کارهای داخلی فن‏بازار، تأیید می‌شود.
جدول ۱۹-۴: شاخص‌‌‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازوکارهای داخلی

معیار برازش مدل

سطح قابل قبول

عدد بدست آمده

نتیجه

کای اسکوئر بر درجه آزادی

کمتر از ۳

۳

تایید

همان‌طوریکه وب اعمال بازاریابی راتغییر داده است. عوامل مهم زیر را نیز تغییر داده است:
الف) همکاری^[۱۳۶]
با افزایش استفاده از اینترنت، نقش مشتریان در فرایند ارضاء نیازهایشان ^[۱۳۷] افزایش می‌یابد.یعنی منجر به همکاری(بین مشتریان وبازاریابان ‌می‌شود). به عبارت دیگر همکاری عبارت است از:تعامل مشتریان و بازاریابان در مواردی از قبیل طراحی، تولید و مصرف محصول و خدمت. این فرایند‌ها را درخدمات دیده می‌شود (مانند اصلاح سر) اما برای محصولات فیزیکی بیشتر. برای مثال در سالهای آتی، مشتریان جنرال موتور GM قادرخواهند بود تولید اتومبیل دلخواهی خود را بر اساس ویژگیهای مورد نظرشان سفارش دهند. جنبه کلیدی بازاریابی همکاری تعامل مشتری -شرکت به واسطه زیرساختار کلیدی اینترنت خواهد بود.

ب) قابلیت دسترسی جغرافیایی د رمقابل قابلیت دسترسی جهانی^[۱۳۸] :
زمانی که در یک جهان فیزیکی (بدون اینترنت) زندگی می‌‌کنیم، موقعیت یا محل جغرافیایی منابع برای مصرف کنندگان حیاتی است. هنگامی که بازارها از بازارهای محلی به بازارهای ناحیه‌ای یا ملی تکامل می‌یابند معمولا خریداران و فروشندگان نیزتغییر می‌کنند و در محل جغرافیایی یکسانی نخواهند بود.
این جدایی جغرافیایی منجر می‌شود مشتریان به دنبال واسطه هایی در محل جغرافیایی باشند که در برآورده‌ کردن علائق مصرف‌کنندگان در زمینه‌های اطلاعات، ارتباطات،معاملات، جابه ‌جایی کالاها و خدمت به مشتری پیشگام ‌باشند. سختی و هزینه‌های بدست آوردن دارایی‌های محلی (که مشتریان می‌باشند) به ظهور مجموعه‌ کوچکی از واسطه‌ها و خرده‌ فروشان بزرگ منجرشده است. مشتریانی که از اینترنت استفاده می‌نمایند، مقداری از وابستگی‌های محلی‌شان را کاهش داده‌اند. اینترنت به مشتریان سازمانی (علی‌رغم تاکید بر نیروهای فروش محلی یاجغرافیایی) اجازه داده است که به سرعت آماده سفارش دهی، پشتیبانی فنی مستقیم باشند.
به طور مشابه بیشتر تبلیغات فعلی مشتریان، به صورت محلی خاص (مانند روزنامه‌های محلی،رادیو و تلوزیون محلی) و ملی خاص (مانند بیشتر مجلات، رادیو و تلوزیون ملی) است. با اینترنت، مشتریان وارد سبز فایل اطلاعات مستقیم ^[۱۳۹]می‌شوند. چون آنها می‌توانند صفحات وب را جستجو کرده و به طور مستقیم با بازاریابان (بر اساس نیازشان) ارتباط برقرار کنند.
ج) دسترسی شخصی در مقابل دسترسی با واسطه اطلاعاتی^[۱۴۰] :
مشتریان با تهدید اطلاعات مازاد روی اینترنت، مواجه می‌باشند. بنابراین به دنبال واسطه‌های جدید و واسطه‌های اطلاعاتی می‌باشند. واسطه اطلاعاتی یک واسطه اینترنتی (مبتنی بر وب) می‌باشند که اطلاعات مورد علاقه مشتریانشان را جمع‌ آوری کرده و در اختیار آنها قرار می‌دهند.از دید مشتریان(برای مشتریان)، واسطه‌های اطلاعاتی مانند یک خرده فروش اینترنتی (روی وب) می‌باشند، به آنها اجازه می‌دهند تا اطلاعات بدست آورده و اطلاعاتشان را بر حسب مورد مقایسه نموده و معاملاتشان روی وب را انجام دهند،آمازون مثالی از یک واسطه اطلاعاتی است.
د) زمان ثابت در برابر زمان متغیر^[۱۴۱]:
هرچند که قبلا بازاریابان، خرده فروشان یا خریداران به طور سنتی زمان معامله را تعیین می‌کردند. ولی امروزه زمان برای مشتریان نیز حیاتی و مهم می‌باشد. مشتریان خواهان انعطاف‌پذیری بیشتری در تعاملاتشان با بازاریابان می‌باشند.مشتریان به طور فزاینده ای از اینترنت استفاده می‌کنند تا معاملات فوری (بدون صرف وقت) را انجام دهند. تحقیقات نشان می‌د‌هد که بیشتر مشتریان تمایل دارندکه به اطلاعات، ارتباطات، معاملات و خدمات اساسی مشتریان دسترسی ۲۴ ساعته داشته باشد. بعلاوه،اینترنت به مشتریان اجازه می‌دهد تا دسترسی سریعتری به اطلاعات داشته باشند. مشتریان پی برده‌اند که اعمال سنتی بازاریابی در عصر وب،(از قبیل تبلیغات انبوه) کارایی کمتری دارد و برای اهداف”اقتصاد دانشی^[۱۴۲]” ایده‌آل نیست.
ه) قیمت گذاری بسته در مقابل قیمت گذاری بازار^[۱۴۳] :
مشتریان معمولاً قیمتهای محصولات و بازار را بایکدیگر مقایسه می‌نمایند.اینترنت به مشتریان اجازه می‌دهد به سادگی به داده‌های قیمت ‌گذاری دسترسی داشته ‌باشند. از طریق سایتهای مزایده، سایتهای مستقل صنعت عمومی و سایتهای مالکیت صنایع، مشتریان دسترسی بیشتری به اطلاعات قیمت ‌گذاری خواهند داشت. بنابراین مصرف کنندگان،الگوهای قیمتی مشابه رقبا را یافته و محصولات مورد نیاز خود را بر اساس ویژگیهایی غیر از قیمت انتخاب می‌کنند. هرچه تعداد شرکتهایی که خدمات مشابهی را روی وب ارائه می‌دهند افزایش یابد، مشتریان بیشتری به سایتهای دیگر میروند، بنابراین، مشتریان بیشتر تفکیک یا متمایز می‌شوند (دهقان، ۱۳۸۳).

۲-۱- ۵-۲ دلایل مطالعه رفتار مصرف ­کننده

داشتن درک صحیح از مصرف کنندگان و فرایند مصرف، مزیت­های متعددی را در بردارد؛ این مزیت ها شامل کمک به مدیران درجهت تصمیم گیری، تهیه یک مبنای شناختی از طریق تحلیل مصرف کنندگان، کمک به قانون گذاران و تنظیم کنندگان برای وضع قوانین مربوط به خرید و فروش کالاها و خدمات و درنهایت کمک به مصرف کنندگان در جهت تصمیم گیری بهتر می باشد. به علاوه مطالعه رفتار مصرف کننده می تواند در فهم عومل مربوط،به علوم اجتماعی که رفتار انسان را تحت تاثیر قرار می دهند، به ماکمک نماید. همچنین یکی از دلایل اصلی مطالعه رفتار مصرف کننده این است که این رشته دارای نظریات متعددی است که از پشتیبانی تحقیقاتی برخوردارند و می توان آنها را برای شناخت و حل مشکلات مربوط به مدیران و سیاست گذاران عمومی بکار برد (عابدی،۱۳۸۸).

۲-۱-۵-۳ خریدار اینترنتی یا مرورگر اینترنتی

اکثر تحقیقات به این حقیقت که خرید آنلاین می ­تواند به مرور و خرید به عنوان دو فعالیت مجزا تقسیم شود­ توجه کمی کرده ­اند. تحقیقات معمولا بر تصمیمات درباره انجام خرید آنلاین یا انجام نشدن آن تمرکز کرده ­اند.
به عنوان استفاده کننده از خرید اینترنتی، مرورگران در مقایسه با آنهایی که خریداران آنلاین هستند نیازهای متفاوتی دارند. مثلاً در بازدید از وب سایت یک خرده فروش و تصمیم گیری در مورد خرید یک برند از محصول، مرورگران به اطلاعاتی در مورد مکان جغرافیایی فروشگاه برای خرید محصول نیاز دارند. در حالیکه خریدار آنلاین در مورد مکان فیزیکی فروشگاه نگرانی­ای ندارد (سوپرامانیِن و رابرتسون، ۲۰۰۷). مرور یا جستجو برای اطلاعات در وب، فرایندی است که توسط آن مصرف­ کنندگان اطلاعات مربوط به کالا و خدمات را قبل از اقدام به خرید جمع­آوری می­ کنند. از آنجا که مقدار حجیمی از اطلاعات در اینترنت فراهم می­باشد، مرور اطلاعات در وب عنصر حیاتی در تصمیم ­گیری مصرف­ کنندگان آنلاین به شمار می­رود. چراکه تصمیم ­گیری در زمانیکه که اطلاعات کافی از محصول یا خدمت در دسترس باشد، انجام می­ شود. ها و استِوئِل^[۱۴۴](۲۰۰۴) این موضوع را که آیا مرور اطلاعات می ­تواند مستقیما به تمایل خرید مرتبط باشد یا نه در حالیکه تمایل خرید آنلاین فعالیتی است که با آن مصرف ­کننده واقعا برای خرید کالا در اینترنت پول پرداخت می­ کنند، بررسی کردند. بنابراین نگرش به وب – چه مصرف ­کننده وب سایت را به قصد خرید مرور کند یا فقط برای اطلاعات جستجو کند- به خرید آنلاین حقیقی مرتبط است (یوون، ۲۰۰۷).

۲-۱- ۵-۴ خصوصیات مصرف ­کننده

مطمئناً بسیاری از مشتریان به منافع و مزایای خرید از طریق اینترنت واکنش نشان خواهند داد. اما با وجود این بسیاری دیگر از مشتریان با این شیوه­ جدید خرید راحت نیستند و مایلند به روش­های قدیم خرید نمایند. عمل خرید تحت تاثیر بسیاری از خصایص مشتریان است. مانند: کاراکترهای شخصیتی، سبک زندگی، دانش و مهارت ­ها، عوامل اجتماعی، عوامل روانی و عوامل جمعیتی. یافته­های پژوهشگران بیانگر آن است که مشتریان به عنوان کاربران فن آوری اطلاعات بایستی اعتقاد راسخی به استفاده و کاربردهای فن­آوری اطلاعات و اینترنت داشته باشند، تا بتوانند آن را در عمل پیاده نمایند. ذهنیت و باور افراد در مورد استفاده از تکنولوژی اطلاعات، بر اساس ویژگی­های شخصیتی آنها مانند نوآور بودن و خودکارایی، و محیط سازمانی و اجتماعی که با آن در تعامل هستند، شکل می­گیرد. علاوه بر آن، مطالعات دیگر دال بر آن است که بین نوآور بودن مشتریان و پذیرش خرید اینترنتی همبستگی مثبتی وجود دارد. خرید اینترنتی را می­توان به عنوان یک نوآوری و سازگاری که متأثر از ویژگی­های درونی می­باشد، نگاه کرد (زادون، ۱۳۸۵).
گلداسمیت، مهم­ترین دلیل خرید از اینترنت را شخصیت نوآور افراد می­داند و جارونپا، دریافت که اعتماد به فروشگاه اینترنتی و نگرش مثبت، از عوامل تعیین کننده است. همچنین افرادی که تنوع­طلب، تحریک­پذیر و ریسک­پذیر هستند، احتمال بیشتری دارد که خرید آنلاین انجام دهند. خریداران از لحاظ گرایش به خرید نیز در دسته­های مختلفی قرار می­گیرند و واکنش آنها به خرید الکترونیکی متفاوت خواهد بود.
سیلور خریداران را به شش گروه تقسیم کرده است:
خریداران اجتماعی^[۱۴۵]: این گروه از مشتریان، از مراجعه به فروشگاه لذت می­برند و از خرید احساس راحتی می­ کنند. خرید برای آنها فرصتی است تا از خانه خارج شوند و با دیگران ملاقات کنند.
تجربه­کنندگان^[۱۴۶]: این دسته از مشتریان از انجام کارهای جدید (تجربه کردن چیزهای جدید) لذت می­برند و از انجام این کار احساس خوشحالی می کنند. آنان اولین کاربران و استفاده کنندگان اینترنت هستند و به خرید از این طریق روی می آورند.
خریداران راحت طلب^[۱۴۷]: این گروه از مشتریان معمولاً از کمبود وقت رنج می­برند. آنها به خرید به عنوان یک امر روزمره و عادی نگاه می­ کنند و به هر ابتکاری که نحوه زندگیشان را بهبود بخشد و هزینه زیادی هم برایشان نداشته باشد پاسخ می­ دهند. مشتریان راحت طلب^[۱۴۸] احتمال بیشتری دارد که خرید آنلاین انجام دهند.
مشتریان عادت­گرا^[۱۴۹]: این­ها ابزارهای سنتی خرید را ترجیح می دهند و از کار کردن با کامپیوتر خسته و کسل می­شوند. این دسته از مشتریان آخرین کسانی هستند که به انقلاب الکترونیک روی می­آورند.
خریداران ارزشی^[۱۵۰]: این گروه از افراد، ارزش را در منفعت جستجو می­ کنند. برای آن وزن زیادی قائل هستند. آنها به هر ابتکاری که در بازار صورت گیرد و بهترین ترکیب از قیمت، کیفیت و خدمات را در محصول ارائه کند واکنش مثبت نشان خواهند داد.
خریداران اخلاقی^[۱۵۱]: اقلیتی وجود دارد که اخلاق را به عنوان مهمتریم معیار ورای عوامل برانگیزاننده رفتار خرید پذیرفته­اند، تصمیم ­گیری این افراد برای خرید بسته به اینکه محصول به صورت فیزیکی یا مجازی ارائه شود متفاوت خواهد بود (زادون، ۱۳۸۵).
اِستون^[۱۵۲] (۱۹۵۴) پیشنهاد کرد که رفتار خرید منشا روانشناختی-اجتماعی دارد و خریداران را در چهار دسته طبقه ­بندی نمود:

1. 1. خریداران اقتصادی

1. 1. خریداران سفارشی­شده

1. 1. خریداران اخلاقی

1. 1. خریداران بی­تفاوت^[۱۵۳] (اسوامیناتان^[۱۵۴] و همکاران، ۱۹۹۹)

۲-۱- ۵ -۵ پذیرش خرید اینترنتی توسط کاربران

۲-۱- ۵-۵-۱ فرایند پذیرفته شدن فناوری

تازمانیکه کاربران یک فناوری از آن استفاده ننمایند، هدف از طراحی آن یعنی تسهیل انجام امور مربوطه و دستیابی به صرفه­جویی­های زمانی و هزینه­ای برآورده نخواهد شد. به همین دلیل پژوهشگران به دنبال دستیابی به عواملی هستند که بر پذیرش فناوری تاثیر می­ گذارد. چراکه تداوم استفاده از یک فناوری به پذیرفته شدن آن فناوری توسط کاربران بستگی دارد. چِئونگ^[۱۵۵] و همکاران (۲۰۰۳) معتقدند که پذیرش توسط مصرف ­کننده منجر به موفقیت کلی خواهد شد و شرکت­های الکترونیکی که در پذیرش اولیه موفق بوده ­اند می­توانند روابط بلند مدت با مشتریان را ایجاد و حفظ نمایند (یوون، ۲۰۰۷). شکل زیر فرایند پذیرفته شدن فناوری توسط کاربران را نمایش می­دهد.
شکل ۲-۶: فرایند پذیرش فناوری خانلری لاریمی، (۱۳۸۸)
آگاه شدن: در ابتدای امر، فرد در معرض یک نوآوری قرار می­گیرد و با آن روبرو می­ شود، اما در مورد آن اطلاعات کاملی ندارد.
ایجاد علاقه: در مرحله دوم، فرد به فناوری مذبور علاقه­مند می­ شود و به جستجوی اطلاعات بیشتر درباره آن برمی­آید.
ارزیابی: سپس به صورت ذهنی، نوآوری مذبور را در موقعیت فعلی و آینده به کار می­گیرد و در مورد امتجان کردن یا نکردن آن تصمیم ­گیری می­ کند.
امتحان کردن: در صورتیکه تصمیم به امتحان کردن آن نوآوری مذبور اتخاذ گردد، آن را بصورت کامل مورد استفاده قرار می­دهد.
پذیرش: در مرحله آخر، ممکن است فرد پس از امتحان کردن، تصمیم بگیرد استفاده از آن را همیشگی کند.
آنچه که در نهایت منجر به موفقیت سیستم­های اطلاعاتی می­ شود، استفاده مداوم کاربران از آنهاست که با رخداد آن فرایند پذیرش کامل می­گردد (خانلری لاریمی، ۱۳۸۸).

۲-۱-۵- ۵-۲ دو دیدگاه کلی در فرایند پذیرش خرید اینترنتی

در فرایند پذیرش خرید اینترنتی، دو دیدگاه کلی مطرح است:

• • دیدگاه تکنولوژی محور